بسیج (ارگان)

بسیج در جامعه ما کلمه‌ای آشناست که تعبیرات مختلفی از سوی افراد و جریان‌های سیاسی درباره آن بیان می‌شود. عده‌ای بسیج را دارای مفهومی عرفانی می‌دانند که همان خارج شدن از روز مرگی و تعلقات دنیوی است و بهترین شاهد آن را عملکرد بسیج در دوران هشت سال، دفاع مقدس می‌دانند که امروزه با یک سری خصوصیات ویژه در تمامی عرصه‌های کشور اعم از ابعاد نظامی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و علمی گسترش یافته و حضور دارد. در مقابل عده‌ای دیگر بسیج را نهادی صرفا نظامی می‌دانند که حتی از ورود به زندگی خصوصی مردم ابائی ندارد!

بسیج در اندیشه امام

با مراجعه به واژه بسیج در اندیشه بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی درمی‌یابیم که در اندیشه امام، بسیج قبل از آن که ارگانی دارای تشکیلات باشد، مدل و الگوی اداره انقلاب و کشور بود. موضوعی که در ادبیات انقلاب‌ها از آن به حرکت مردمی، نهضت عمومی، قیام توده و امثال آن یاد می‌شود. در ادبیات سیاسی از آن به عنوان مردم سالاری و دمکراسی و امثال آن تعبیر می‌گردد. روش فوق در مقابل روش‌های انقلابی دیگر مانند قیام مسلحانه، حرکت‌های چریکی، کودتا و نظائر آن قرار می‌گیرد. به نظر امام امت تغییرات سیاسی از طریق به کارگیری قدرت توده مردم روش تجربه شده و موفقی بود که در نهضت‌های انبیاء الهی از آن نتیجه لازم اخذ شده بود. امام در یکی از سخنرانی‌هایش چنین می‌فرماید:
«به حسب تاریخ، تاریخ اسلام هم که نزدیک است به ما، تاریخ دیگر هم که منقول است... قیام‌های انبیاء همیشه اینطوری بوده که یکی از بین خود اینها از بین خود این مؤمنین که طبقه پایین بودند، از خود همین مردم پایین یکی انتخاب می‌شود برای اینکه تبلیغ کند و کارش هم، یکی از کارهایش هم این بود که همین جمعیت مستضعف مقابل مستکبر را تجهیز می‌کرد یا تبلیغاتی می‌کرد»

بسیج و بحران

این نهاد برخاسته از متن جامعه همچنان‌که در مقابله با بحران‌های برون مرزی نقش پررنگی ایفا می‌کند، در بحران‌های داخلی نیز نقش بخصوصی ایفا خواهد کرد.
بحران وضعیت تنشی است که:
۱- از قبل قابل حدس و مورد انتظار نمی‌باشد.
۲- پاسخ صحیح و فوری لازم دارد.
۳- روش‌های پیشگیری و سازگاری موجود توان پاسخگوی به آن را ندارند.
۴- ارزش‌ها، اهداف، فرضیه‌های موجود را تهدید می‌کنند.
بحران از منظر سیستمی عبارت از وضعیتی است که سیستم اصلی و یا قسمت‌هائی از آن را که ما سیستم فرعی می‌نامیم، مختل کند و پایداری آن را به هم بزند. به زبان دیگر بحران وضعیتی است که یک تغییر ناگهانی در یک یا چند قسمت از عوامل متغیر سیستم به وجود می‌آورد.

ادامه