طریق شیخ طوسی
شیخ طوسی یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی بوده و چه بسا در میان دانشمندان بزرگ جهان تشیع مقام اوّل را حایز است؛ یعنی پس از مقام ائمّه (علیهم‌السلام) مقام و مرتبه‌ مخصوص به خود دارد.
از شیوه‌های ارزش‌گزاری حدیث و پی‌بردن به صحّت صدور آن از معصوم (علیه‌السلام) ارزیابی علمی اسناد و طرق است، شیخ طوسی جهت اختصار به حذف اوایل اسناد اقدام کرده و احادیث را به ‌صورت معلق نقل نموده است؛ ولکن جهت دفع توهم ارسال، واسطه‌های محذوف را در آخر کتاب تحت‌ عنوان «المشیخه» آورده است که از آن به «طریق» تعبیر می‌شود.
طریق شیخ طوسی در مشیخه کامل نیست؛ بلکه دارای دو نقص اساسی است که موجب ضعف سند حدیث می‌گردد. یکی عدم ذکر طریق و دیگری ضعف طریق. برای جبران این نقیصه می‌توان از روش‌های گوناگونی استفاده کرد که یکی از آن‌ها مراجعه به طرق و اسناد شیخ طوسی در الفهرست و تعویض اسناد صحیح به ‌جای اسناد ضعیف است.(ادامه)

• مقاله مناسبتی

ام‌البنین
فاطمه‌ بنت‌ حزام (۶۴ یا ۷۰ق)، یکی از همسران امام علی (علیه‌السّلام) و مادر حضرت عباس (علیه‌السّلام) است. ام‌البنین را زنی شاعر و فصیح و از خانواده‌ای اصیل و شجاع شمرده‌اند. حضرت علی (علیه‌السّلام) با معرفی برادرش عقیل که عالم به انساب عرب بود، وی را که خاندانش در شجاعت معروف بودند، به همسری انتخاب کرد. فاطمه‌ بنت‌ حزام به‌جهت داشتن چهار فرزند پسر، به‌نام‌های عباس، جعفر، عبدالله و عثمان، ام‌البنین لقب گرفت و نسل امام علی (علیه‌السّلام) از همسرش‌ ام‌البنین تنها از طریق عبیدالله بن عباس استمرار یافت.
ام‌البنین در کربلا حضور نداشت؛ اما فرزندانش همگی در رکاب امام حسین (علیه‌السّلام) به شهادت رسیدند و به گزارش منابع تاریخی، ‌ام‌البنین در پی آگاهی از واقعه کربلا، برای جان امام حسین (علیه‌السّلام) بیش از پسرانش نگران بود.
(ادامه)

شبکه اجتماعی ویکی‌فقه