• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غلات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



غُلات، به جماعت غالیان یا اهل غلوّ می‌گویند.



غُلات جمع غالی از غلوّ به معنای گذشتن از حدّ است
[۱] المفردات (راغب) و لسان العرب، واژه «غلا».
غلوّ در اصطلاح عبارت است از گذشتن از حدّ و بالابردن مرتبه پیامبر صلّی اللّه‌ علیه و آله و امامان معصوم علیهم السّلام و یا غیر آنان به مرتبه خدایی یا شریک بودن با خدا در افعال او، از قبیل آفریدن، روزی دادن، میراندن و زنده کردن آفریده‌ها و یا تفویض و واگذار کردن خدا امور خلق را به آنان و کنار رفتن و دخالت نکردن او در امور یاد شده.


از مصادیق غلوّ، برتر دانستن امامان علیهم السّلام از پیامبر صلّی اللّه‌ علیه و آله و یا برابر دانستن مقام امامان علیهم السّلام با مقام آن حضرت است؛ به گونه‌ای که رسالت و وساطت رسول خدا صلّی اللّه‌ علیه و آله بین خدا و بندگان، آنان را دربرنگیرد.
[۲] روض الجنان، ج۱، ص۴۳۶-۴۳۷.
[۳] روضة المتقین، ج۱۲، ص۲۱۳.
[۴] مرآة العقول، ج۳، ص۱۴۷.
[۵] مصباح الفقیه، ج۷، ص۲۹۰-۲۹۲.
[۶] بحوث فی شرح العروة، ج۳، ص۳۰۵-۳۰۶.

در غلوّ و بالا بردن به مقام خدایی تفاوتی نیست میان این‌که غالی اعتقادی به خدای دیگر نداشته باشد یا داشته باشد؛ لیکن بگوید خدا در آنان حلول کرده و یا با ایشان یکی شده‌است.
[۸] بحوث فی شرح العروة، ج۳، ص۳۰۶.

اعتقاد به این‌که پیامبر اکرم صلّی اللّه‌ علیه و آله و امامان معصوم علیهم السّلام، اسماء و اوصاف خدای تعالی و دست قدرت او در جریان فیض الهی به سوی خلق هستند، بدون شک غلوّ محسوب نمی‌شود.
[۹] مصباح الهدی، ج۱، ص۴۰۸.
[۱۱] صراط النجاة (تبریزی)، ج۵، ص۲۷۷-۲۷۸.

روایات متعددی بر این مطلب دلالت دارد.


از عنوان یاد شده به مناسبت در باب طهارت سخن گفته‌اند.


غلات، اگر غلوشان در ربوبیت و یا بالا بردن بندگان به مرتبه خدایی و یا شریک بودن با او باشد، بدون شک، کافر و مشرک‌ اند؛ چنان که اعتقاد به نبوت و پیامبری امامان علیهم‌السلام نیز موجب کفر و معتقدان به آن کافراند؛ لیکن اعتقاد به تفویض، بر خلاف ضرورت دین است و بر معتقد به آن، حکم منکر ضروری جاری می‌شود
[۱۲] العروة الوثقی، ج۱، ص۱۴۰.
[۱۴] بحوث فی شرح العروة، ج۳، ص۳۰۶-۳۰۷.
[۱۵] کتاب الطهارة(امام خمینی)، ج۳، ص۴۶۰.
.
ظاهر کلام جمعی از فقها ثبوت کفر غلات به سبب انکار ضروری است
[۱۸] البیان، ص۹۱.
.لیکن برخی گفته‌اند:اگر غلات منکر وجود خدا باشند، حکم آنان حکم بت پرستان است؛ اما اگر منکر وجود خدا نباشند، لیکن معتقد به حلول خدا در ائمه علیهم السّلام یا اتحاد باشند، منکر ضروری به شمار رفته و محکوم به حکم آن اند.
[۲۰] کتاب الطهارة (شیخ انصاری)، ج۵،ص۱۵۰.
[۲۱] مصباح الفقیه، ج۷، ص۲۹۰-۲۹۲.



۱. المفردات (راغب) و لسان العرب، واژه «غلا».
۲. روض الجنان، ج۱، ص۴۳۶-۴۳۷.
۳. روضة المتقین، ج۱۲، ص۲۱۳.
۴. مرآة العقول، ج۳، ص۱۴۷.
۵. مصباح الفقیه، ج۷، ص۲۹۰-۲۹۲.
۶. بحوث فی شرح العروة، ج۳، ص۳۰۵-۳۰۶.
۷. التنقیح (الطهارة)، ج۲، ص۷۳-۷۴.    
۸. بحوث فی شرح العروة، ج۳، ص۳۰۶.
۹. مصباح الهدی، ج۱، ص۴۰۸.
۱۰. التنقیح (الطهارة)، ج۲، ص۷۴-۷۵.    
۱۱. صراط النجاة (تبریزی)، ج۵، ص۲۷۷-۲۷۸.
۱۲. العروة الوثقی، ج۱، ص۱۴۰.
۱۳. التنقیح (الطهارة)،ج۲، ص۷۳-۷۴.    
۱۴. بحوث فی شرح العروة، ج۳، ص۳۰۶-۳۰۷.
۱۵. کتاب الطهارة(امام خمینی)، ج۳، ص۴۶۰.
۱۶. شرائع الاسلام، ج۱، ص۴۲.    
۱۷. ارشاد الاذهان، ج۱، ص۲۳۹.    
۱۸. البیان، ص۹۱.
۱۹. الرسائل العشر (حلّی)، ص۱۴۶.    
۲۰. کتاب الطهارة (شیخ انصاری)، ج۵،ص۱۵۰.
۲۱. مصباح الفقیه، ج۷، ص۲۹۰-۲۹۲.
۲۲. مستمسک العروة، ج۱، ص۳۸۶.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۵۹۳، برگرفته از مقاله«غلات».    



جعبه ابزار