• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جزئی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جزئی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای مفهوم غیر قابل صدق بر افراد متعدد است.
[۲] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۸.




جزئی مفهومی است که قابل صدق بر بیش از یک فرد نیست؛
[۶] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۲۶.
یعنی نه تنها برفرد دیگر صدق نمی‌کند و شامل افراد متعدد نمی‌شود، بلکه ذهن هم نمی‌تواند افراد متعددی برایش فرض کند؛ مانند مفهوم سقراط و افلاطون. به طور کلی تمام اسامی اعلام و اسامی مشارٌالیه ضمیر اشاره «این» و «آن» جزئی‌اند.
[۸] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۸.
[۹] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۱۵.
[۱۰] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۴۷.
[۱۱] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۲۶.
[۱۲] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۶۱.

جزئیت به معنای جزئی‌بودن، وصفی است که از جزئی انتزاع می‌شود. جزئیت از معقولات ثانیه منطقی و از صفات مفهوم به شمار می‌آید که بالعرض بر لفظ نیز اطلاق می‌شود. اقسام جزئی عبارت‌اند از: جزئی اضافی، جزئی حقیقی، جزئی طبیعی، جزئی عقلی و جزئی منطقی.
[۱۵] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۳۵.
[۱۶] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۴۴.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    


۱. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۶۸.    
۲. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۸.
۳. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۷۴.    
۴. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۷.    
۵. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۱۴۲.    
۶. شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۲۶.
۷. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۱۲۱.    
۸. فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۸.
۹. ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۱۵.
۱۰. قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۴۷.
۱۱. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۲۶.
۱۲. قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۶۱.
۱۳. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۱۵۷.    
۱۴. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۱۳۳.    
۱۵. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۳۵.
۱۶. قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۴۴.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «جزئی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۱۴.    



جعبه ابزار