محمد بن شعیب بیهقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بیهقی، ابوالحسن محمد بن شُعَیب نیشابوری،
فقیه و مدرس
شافعی در سده سوم و چهارم است.
[ویرایش]
از تاریخ تولد و نحوه تحصیلش اطلاع چندانی در دست نیست، جز آن‌که در
خراسان از ملازمان و شاگردان ابوبکربن خزیمه (متوفی ۳۱۲) بوده و در آن‌جا از مشایخی چون محمدبن ابراهیم بوشنجی (متوفی ۲۹۰)، ابوبکر جارودی، و داوودبن حسین
حدیث شنیده است.
[ویرایش]
وی برای ادامه تحصیل به
بغداد رفت و از علمایی چون
محمدبن جریرطبری و ابوالحسن احمدبن حسن صوفی حدیث شنید، همچنین مدتی طولانی در آن‌جا ملازم و مصاحب ابوالعباس ابن سُرَیج،
فقیه معروف شافعی (متوفی ۳۰۶)، بود و از وی بهره علمی بسیار برد.
پس از تکمیل تحصیلات، به
نیشابور بازگشت و به
تدریس و
تربیت شاگردان پرداخت.
[ویرایش]
از شاگردان او ابوالولید حسّان بن محمد قرشی نیشابوری (متوفی ۳۴۹)، مؤسس نخستین مدرسه شافعی در نیشابور، و ابوسهل صعلوکی (متوفی ۳۶۹)، فقیه نامور شافعی در عصر خود، نام برده شده اند (.
[ویرایش]
بیهقی از فقیهان
پرهیزکار و
محتاط بود و در
فصاحت و
بلاغت شهرت داشت.
سبکی و
سمعانی ،
به نقل از ابوسهل صُعلوکی، نحوه امتناع بیهقی را از پذیرش منصب قضای
ری یا شاش، که ابوالفضل بلعمی وزیر به او پیشنهاد کرده بود، روایت کرده اند.
[ویرایش]
بیهقی در ۳۲۴ درگذشت.
[ویرایش]
(۱) عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیه، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
(۲) محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۳۲۱ـ۳۳۰ ه، بیروت ۱۴۱۵/۱۹۹۴.
(۳) عبدالوهاب بن علی سبکی، طبقات الشافعیه الکبری، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.
(۴) عبدالکریم بن محمد سمعانی، الانساب، چاپ عبدالله عمر بارودی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
[ویرایش]
[ویرایش]
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بیهقی»، شماره۲۵۴۸.
