• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالفضل احمد بن سلیمان کاتب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالفضل احمد بن سلیمان کاتب (حدود ۲۲۵-۲۸۵ هـ)، از شاعران قرن سوم هجری قمری بوده و مسئولیت جمع‌آوری مالیات و خراج در دربار خلفای عباسی داشته است.



ابوالفضل احمد بن سلیمان بن وهب بن سعید کاتب، از خاندان پرآوازه و مشهور آل وهب در بغداد بود. به گفته مرزبانی، بنو وهب از نصارای ساکن حضر سابور، از شهرهای مجاور تکریت در عراق بوده و بسیاری از افراد این خاندان در دستگاه دولت اموی و عباسی به کتابت اشتغال داشتند.
ابوالفضل شاعری توانا بود و به نظم و نثر شعر می‌سرود. پدرش سلیمان وزیر بود و برادرانش عبیدالله و قاسم نیز از وزیران معتضد (خلافت ۲۷۹-۲۸۹ هـ) و مکتفی (خلافت ۲۸۹-۲۹۵ هـ) عباسی بودند.
احمد همانند نیاکان خود در دربار خلفا خدمت می‌کرد و دیرزمانی به اداره برخی از امور حکومتی از جمله مسئولیت جمع‌آوری مالیات و خراج اشتغال داشت و از برخی بزه‌کاری‌ها به دور نبود، چنان که بر سر سفره شراب حاضر می‌شد.


تاریخ ولادت ابوالفضل به درستی روشن نیست. صفدی می‌نویسد که احمد به هنگام مرگ شصت سال و‌ اندی عمر داشت، پس می‌توان پنداشت ولادت وی در حدود ۲۲۵ هـ بوده است.


احمد کاتب دارای دیوان رسائل و دیوان شعر بوده که ابن‌ندیم مجموع آن را پنجاه برگ دانسته است.


احمد کاتب به سال ۲۸۵ هـ از دنیا رفت.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۲] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۲۲۴.
[۱۳] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۱۰۱۵.



۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۲۶۹.    
۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۱۸۵.    
۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۲۶۹.    
۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۶، ص۲۴۹.    
۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۶، ص۲۴۹.    
۶. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۳.    
۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۲۶۹.    
۸. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۱۳۲.    
۹. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۲۳۹.    
۱۰. مرزبانی، محمد بن عمران، الموشح، ص۴۳۵.    
۱۱. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۹، ص۵۴۴.    
۱۲. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۲۲۴.
۱۳. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۱۰۱۵.



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۵۰، برگرفته از مقاله «ابوالفضل احمد بن سلیمان کاتب».







جعبه ابزار