• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن ابی‌عاصم احمد بن عمرو شیبانی اصفهانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابن‌ابی‌عاصم ابوبکر احمد بن عمرو شیبانی بصری اصفهانی (۲۰۶-۲۸۷ هـ)، از محدّثین، فقهاء و قضات اصفهان در قرن سوم هجری بوده است.



ابوبکر احمد بن عمرو بن عاصم ضحاک بن مخلد شیبانی بصری نبیل، معروف به ابن‌النّبیل و ابن‌ابی‌عاصم، از محدّثین و فقهاء بوده و حافظه‌ای قوی داشته است.
رجالیون از او با عناوینی چون حافظ کبیر، کثیر الحدیث، زاهد و دارای مرتبه بلند در صیانت و عفت یاد کرده‌اند.
ابن‌ابی‌عاصم ساکن اصفهان بود و بعد از صالح بن احمد، به مدت سیزده و یا شانزده سال، از سال ۲۶۹ تا ۲۸۲ عهده‌دار امر قضاوت در آن شهر شد.


احمد شیبانی، اهل بصره بود و در سال ۲۰۶ هـ به دنیا آمد.


احمد شیبانی از افرادی چون موسی بن اسماعیل، ابوالولید طیالسی، هدبة بن خالد، هشام بن عمار و عمرو بن مرزوق روایت کرده است و ابواحمد عسّال، احمد بن بندار، عبدالرحمان بن محمد بن سیاه و دخترش عاتکه از او روایت کرده‌اند.


برخی ابن‌ابی‌عاصم را ظاهری‌مذهب دانسته‌اند،
[۵] ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، ذکر اخبار اصفهان، ج۱، ص۱۰۰.
اما ذهبی در نفی این مطلب می‌گوید که او کتابی در ردّ داود ظاهری نوشته است.


سرانجام ابن‌ابی‌عاصم در سال ۲۸۷ هـ در اصفهان درگذشت و در مقبره دوشاباد دفن گردید.


ابن‌ابی‌عاصم دارای مصنفات بسیاری بود که در قیام صاحب زنج در بصره از بین رفت، ولی حدود پنجاه هزار حدیث از آنها را از حفظ اعاده کرد.
قریب به سیصد جلد کتاب تالیف کرده که ازجمله آن‌ها است کتاب‌های:
۱. کتاب المسند الکبیر.
۲. کتاب الآحاد و المثانی.
۳. کتاب المختصر من المسند.
۴. کتاب السنة فی احادیث الصفات.
۵. الاوائل.
۶. الدّیات، مطبوع.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۱] ابن‌عساکر، علی بن حسن، تهذیب تاریخ دمشق، ج۱، ص۴۱۹.
[۱۶] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۱۵۷.



۱. زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج۳، ص۲۴۷.    
۲. شمس‌الدین ذهبی، محمد بن احمد، تذکره الحفاظ، ج۲، ص۱۵۸.    
۳. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۳، ص۴۴.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۳۷.    
۵. ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، ذکر اخبار اصفهان، ج۱، ص۱۰۰.
۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۳۱.    
۷. ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵، ص۱۰۶.    
۸. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۱۵۸.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۳۶.    
۱۰. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۳۶.    
۱۱. ابن‌عساکر، علی بن حسن، تهذیب تاریخ دمشق، ج۱، ص۴۱۹.
۱۲. ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۶۴.    
۱۳. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۱۸۹.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۴۱۳.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۱، ص۷۵.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۱۵۷.
۱۷. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۹۶.    
۱۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۷۶.    
۱۹. ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۶۷.    



مهدوی، سید مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۱۴۹.    
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۴۴۳.    
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۴۰، برگرفته از مقاله «ابوزید احمد بن زید شروطی».






جعبه ابزار