• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ادات حصر (علوم قرآنی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ادات حصر، ادات تخصیص چیزی به چیز دیگر را می‌گویند.



« حصر » -که « قصر » نیز نامیده می‌شود- تخصیص چیزی به چیز دیگر به طریق مخصوص است؛ به بیان دیگر، «حصر» اثبات حکمی برای موردی معین و نفی آن حکم از موارد دیگر است.


این حصر با ادوات و روش‌های ذیل صورت می‌پذیرد:
۱. حصر نفی و استثنا ؛ خواه نفی به «لا» باشد، خواه به «ما» یا غیر این‌ها؛ مانند: (... لا اله الا الله..) و (ما قلت لهم الا ما امرتنی به...) .
۲. حصر به «انما» (به کسر همزه ): (قال انما العلم عند الله...) .
۳. حصر به «انما» (به فتح همزه): (قل انما یوحی الی انما الهکم اله واحد...) .
۴. مقدم کردن معمول : (ایاک نعبد وایاک نستعین).
۵. ضمیر فصل : (فالله هو الولی).
۶. عطف به «لا» یا «بل».
۷. تقدیم مسندالیه و….
[۸] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۲۷.



۱. صافات/سوره۳۷، آیه۳۵.    
۲. مائده/سوره۵، آیه۱۱۷.    
۳. احقاف/سوره۴۶، آیه۲۳.    
۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۸.    
۵. حمد/سوره۱، آیه۵.    
۶. شوری/سوره۴۲، آیه۴۲.    
۷. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص۴۱۴.    
۸. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۲۷.
۹. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۶۷.    
۱۰. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص (۱۷۴-۴۵۸).    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ادات حصر».    



جعبه ابزار