اسباب النزول (حجتی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب
اسباب النزول تالیف دکتر
سید محمد باقر حجتی است.
کتاب پیرامون یکی از مسائل
علوم قرآنی، یعنی مساله
اسباب النزول نوشته شده است، مؤلف کتاب که از قرآن پژوهان معاصر می‌باشد، و در علوم قرآن کتابهای متعددی تالیف نموده است در این کتاب مساله اسباب النزول را از زوایای مختلف و با دید تخصصی به آن، مورد بررسی قرار داده است وی مطالب آن را چندین نوبت در
دانشگاه تدریس و سپس آن را به صورت کتاب چاپ نموده است.
وی هدف خود را از نوشتن این کتاب،
پاسخگویی به مشکلات و مسائلی می‌داند، که در زمینه اسباب النزول وجود دارد و افرادی همچون
سیوطی نتوانسته‌اند آنها را حل نموده و پاسخ گویند.
توضیح دادن مساله اسباب النزول و موضوعات پیرامون آن همچون فوائد معرفت و شناخت اسباب النزول همراه با آیات متعدد و فراوان و ذکر تفسیر آنها از تفاسیر مختلف، مطالب کتاب را از نظر علمی عمق بیشتری بخشیده است.
۱- برای هر موضوعی که مطرح می‌نمایند آیات فراوانی از قرآن مثال می‌آورند.
۲- افرادی که در متن نام آنها ذکر شده، در پاورقی شرح مختصری پیرامون آنهاارائه می‌دهد.
۳- واژه‌های مذکور در متن و نیز کتابهای نام برده شده را در
پاورقی شرح می‌دهد.
۴- در فصل سوم اسباب النزول را به سه قسم حوادث و رویدادهای مهم، پرسشهای مردم از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و مشخص کردن موضع مسلمانان در مسائل حساس و مهم، تقسیم بندی می‌نماید.
۴- در فصل اول پس از تعریف اسباب النزول، برخی از کتابهای تالیف شده در این زمینه را معرفی می‌نماید.
۵- در همین فصل، نمونه‌ای از آیات که دارای اسباب نزول می‌باشند همچون آیه
صدقه در حال
رکوع که مربوط به حضرت علی علیه‌السّلام است و یا سوره هل اتی که در شان ائمه علیه‌السّلام نازل شده است را با توجه به مصادر
اهل سنت (حدود ۳۵ مصدر) بررسی می‌نماید.
۶- در فصل دوم، ابتدا ارزش و جایگاه، شناخت اسباب النزول را مورد بررسی قرار می‌دهد و سپس معتقد است که شناخت اسباب النزول نقش عمده و اساسی در فهم
مدلول و
مفهوم آیات دارد.
کتاب دارای یک مقدمه و ۶ فصل می‌باشد که فهرست موضوعات آن به قرار زیر است:
مقدمه: معنای لغوی و اصطلاحی اسباب النزول
فصل اول: انواع آیات و سوره‌های قرآنی در رابطه با اسباب النزول
فصل دوم: کتابهایی که درباره «اسباب النزول» تدوین شده
فصل سوم: مروری بر سه نوع اسباب النزول
فصل چهارم: حوادث و رویدادهای مهم شامل: حوادث جالب و سازنده/ حوادث زشت و ویرانگر
فصل پنجم: پرسشهای مردم از رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شامل: انواع پرسشهای مردم و پاسخهای قرآنی پیرامون:
مشیت الهی/ مطالب روز/ مطالب مربوط به آینده
فصل ششم: مشخص کردن موضع مسلمین در مسائل حساس و مهم شامل
مساله اول: فوائد
معرفت و شناخت اسباب النزول
مساله دوم: آیا ملاک
عموم لفظ است یا
خصوص سبب
مساله سوم: وجود شبیه به سبب نزول خاص در آیات عامی که فاقد سبب نزول خاص هستند
مساله چهارم: مصادر اسباب النزول
مساله پنجم: در صورت ذکر اسباب متعدد در مورد یک آیه به کدام یک از آنها باید اعتماد کرد
دو نکته:
نکته اول: ایجاد دگرگونی در تعبیر مربوط به «اسباب النزول از سوی راویان»
نکته دوم: وحدت سبب و تعدد نزول
کتاب یک جلد، متن آن فارسی و دارای ۲۹۶ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است:
۱- نوع کاغذ: معمولی
۲- چاپ: کامپیوتری
۳- جلد: شومیز
۴- نوبت چاپ: سوم
۵- تیراژ: ۲ هزار نسخه
۶- ناشر:
دفتر نشر فرهنگ اسلامی۷- تاریخ انتشار: سال ۱۳۷۲
۸- دارای فهرست:
الف: آیات
ب: احادیث
ج: اشعار
د: اعلام و اشخاص
ه: کتابها
و: مکانها
ز: منابع و مآخذ
ح: موضوعات کتاب
نرم افزار جامع التفاسیر، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور).
