• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استعاره تمثیلیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



استعاره تمثیلیه، استعاره با انتزاع وجه شبه از امور متعدد، و تشبیه حالی به حالی دیگر را می‌گویند.



استعاره از نظر شیوه انتزاع وجه شبه بر دو قسم است: ۱. استعاره تمثیلیه؛ ۲. استعاره غیرتمثیلیه.


«استعاره تمثیلیه» آن است که وجه شبه از امور متعدد انتزاع شده باشد؛ به عبارت دیگر، استعاره تمثیلیه، تشبیه یکی از دو طرف استعاره - که از امور متعدد انتزاع شده‌اند - به طرف دیگر است، به تصور این که صورت مشبه به عین صورت مشبه است


آیه : (ان الله اشتری من المؤمنین انفسهم واموالهم بان لهم الجنة یقاتلون فی سبیل الله فیقتلون ویقتلون وعدا علیه حقا فی التوراة والانجیل والقرآن...) . خداوند سبحان در این آیه تقدیم کردن جان مؤمنان را به معامله میان خود و پروردگارشان تشبیه می‌کند.
آیه: (واعتصموا بحبل الله جمیعا...) . در این جا یاری خواستن از خدا و اطمینان عبد از حمایت خداوند و همچنین نجات از مکاره را به چنگ زدن انسان گرفتار به ریسمان استواری تشبیه کرده که از مکان بلندی آویزان شده و اطمینان هست که پاره نمی‌شود.


این استعاره را «استعاره تمثیلیه» می‌گویند؛ چون در آن، حالی به حال دیگر تمثیل شده است؛ نه این که فقط لفظی به لفظ دیگر تشبیه شده باشد. و چون مشبه در جمله آورده نشده، استعاره صورت گرفته است.


استعاره تمثیلیه از رساترین انواع استعاره است و مجاز مرکب شمرده و در قرآن فراوان یافت می‌شود.
[۴] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۳۰.
[۵] ابو زهره، محمد، ۱۸۹۸-۱۹۷۴م، معجزه بزرگ ،پژوهشی درعلوم قرآن، ص۳۲۷.



استعاره غیرتمثیلیه .


۱. توبه/سوره۹، آیه۱۱۱.    .
۲. آل عمران/سوره۳، آیه۱۰۳.    .
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۵۵.    
۴. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۳۰.
۵. ابو زهره، محمد، ۱۸۹۸-۱۹۷۴م، معجزه بزرگ ،پژوهشی درعلوم قرآن، ص۳۲۷.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «استعاره تمثیلیه».    



جعبه ابزار