استقرای جدلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

استقرای جدلی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای استقرای تشکیل شده از مواد جدلی است.

---

استقرای جدلی، استقرائی است که جزئیاتِ استقرا شده، از مواد جدلی یعنی: مسلمات، مشهورات حقیقی و وضعیات باشد؛ به بیان دیگر، نوعی جدل است که صورت استقرا دارد.
خواجه طوسی می‌گوید: «صورت حجت جدلی یا قیاس بود یا استقرا، و اگرچه قیاس به عقل نزدیک‌تر بود و التزام او تمام‌تر، اما استقرا به حس نزدیک‌تر بود و در اقناع مفید‌تر و نزدیک جمهور از جهت اشتمالش به امثله مقبول‌تر».
ابن‌سینا در باره استقرای جدلی می‌گوید: «مدار جدل بر قیاس و استقرا استوار است… استقرای جدلی یا به حسب ظاهر و یا به حسب ادعای طرف مجادله تام محسوب می‌شود».

---