• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استهزای محمد (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوی مخالفانشان مورد تمسخر قرار می‌گرفتند. در این مقاله آیات مرتبط با استهزای حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌شوند.



حرمت استهزاى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا ... نهى شدن مؤمنان، از گفتن كلمه «راعنا»، كه يهوديان براى تمسخر آن را به‌كار مى‌بردند، بيانگر حرمت تمسخر است.




۲.۱ - کافران

استهزاى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، از جانب کافران:
۱. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْكافِرِينَ عَذابٌ أَلِيمٌ‌ . آيه، مربوط به گروهى از كفرپيشگان يهود است كه با گفتن «راعنا» پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را مسخره مى‌كردند.
۲. وَ لَوْ نَزَّلْنا عَلَيْكَ كِتاباً فِي قِرْطاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَيْدِيهِمْ لَقالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ‌ وَ قالُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ‌ ... وَ لَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ. يادآورى استهزای انبیای گذشته، براى تسلّای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله است كه كافران با همان شيوه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را مسخره مى‌كردند.
۳. رُبَما يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ كانُوا مُسْلِمِينَ‌ وَ قالُوا يا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ‌ لَوْ ما تَأْتِينا بِالْمَلائِكَةِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ‌ وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ.
۴. وَ إِذا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُواً ....

۲.۲ - مشرکان

••• استهزاى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، از سوى مشرکان:
۱. وَ قالُوا يا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ‌ لَوْ ما تَأْتِينا بِالْمَلائِكَةِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ‌ وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا كانُوا بِهِ‌ يَسْتَهْزِؤُنَ.
۲. إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ‌ الَّذِينَ يَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ ....
۳. وَ إِذا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُواً أَ هذَا الَّذِي يَذْكُرُ آلِهَتَكُمْ‌ ....
۴. وَ إِذا رَأَوْكَ إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُواً أَ هذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا إِنْ كادَ لَيُضِلُّنا عَنْ آلِهَتِنا لَوْ لا أَنْ صَبَرْنا عَلَيْها ....
۵. بَلْ عَجِبْتَ وَ يَسْخَرُونَ‌ وَ إِذا رَأَوْا آيَةً يَسْتَسْخِرُونَ. «واو» در «و يسخرون» حاليّه و «سخريّه» به معناى استهزا است. معناى آيه چنين مى‌شود: كار مشركان، تعجّب‌آور است، آنان در حالى كه سخنان تو را مى‌خواهند بشنوند تو را مسخره مى‌كنند.

••• دلتنگی و نگرانی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، بر اثر استهزای مشرکان:
فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ‌ إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ‌ وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ.

۲.۳ - منافقان

استهزاى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، از ناحيه منافقان:
يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِما فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِؤُا .... قُلْ أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ وَ رَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ.

۲.۴ - یهودیان

استهزاى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، از سوى یهودیان:
۱. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا ...با توجّه به اينكه يهود، كلمه «راعنا» را از روى استهزا مى‌گفتند، نهى مؤمنان را از گفتن اين كلام مى‌توان ناظر به همان جريان دانست.
۲. مِنَ الَّذِينَ هادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ وَ يَقُولُونَ سَمِعْنا وَ عَصَيْنا وَ اسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَ راعِنا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ‌ ....
نساء (۴) ۴۶

۲.۵ - اسود بن عبد يغوث

••• استهزاى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، به وسيله اسود بن عبد یغوث:
إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ‌ . مفسّران، وى را از جمله استهزاگران پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله دانسته‌اند.

••• دلداری خداوند به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، در برابر استهزاهاى اسودبن‌عبديغوث:
إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ.

۲.۶ - عاص بن وائل

استهزاى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، از جانب عاص بن وائل:
إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ‌. مفسّران، از جمله استهزاكنندگان را «عاص بن وائل» دانسته‌اند.

۲.۷ - اسود بن مطلب

استهزاى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، از سوى ابوزمعه (اسود بن مطلب):
إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ‌. مفسّران، از جمله استهزاكنندگان را «ابوزمعه» دانسته‌اند.


تهدید استهزاگران پيامبر به عذاب شديد:
إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ‌ الَّذِينَ يَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ.


دلدارى خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در برابر استهزاى مخالفان:
إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ‌ وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ.




۵.۱ - عذاب دردناک

استهزاگران پيامبر، مستحقّ عذابى دردناك:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْكافِرِينَ عَذابٌ أَلِيمٌ‌ . جمله «و للكافرين عذاب أليم» ناظر به كسانى است كه «راعنا» مى‌گويند، هر كسى كه اين جمله را بگويد، خواه يهود و خواه مؤمنان.

۵.۲ - عذاب غیرقابل بخشش

منافقانِ استهزاكننده پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مستحقّ كيفرى غير قابل بخشش:
وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّما كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلْعَبُ قُلْ أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ وَ رَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ‌ لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ.


۱. بقره/سوره۲، آیه۱۰۴.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۱۰۴.    
۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۳۴۳.    
۴. انعام/سوره۶، آیه۷.    
۵. انعام/سوره۶، آیه۸.    
۶. انعام/سوره۶، آیه۱۰.    
۷. حجر/سوره۱۵، آیه۲.    
۸. حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
۹. حجر/سوره۱۵، آیه۷.    
۱۰. حجر/سوره۱۵، آیه۱۱.    
۱۱. انبیاء/سوره۲۱، آیه۳۶.    
۱۲. حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
۱۳. حجر/سوره۱۵، آیه۷.    
۱۴. حجر/سوره۱۵، آیه۱۱.    
۱۵. حجر/سوره۱۵، آیه۹۵.    
۱۶. حجر/سوره۱۵، آیه۹۶.    
۱۷. انبیاء/سوره۲۱، آیه۳۶.    
۱۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۱.    
۱۹. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۲.    
۲۰. صافّات/سوره۳۷، آیه۱۲.    
۲۱. صافّات/سوره۳۷، آیه۱۴.    
۲۲. ابن عاشور، طاهر بن محمد، تفسیر التحریر و التنویر، ج ۲۳، ص ۹۷.    
۲۳. حجر/سوره۱۵، آیه۹۴.    
۲۴. حجر/سوره۱۵، آیه۹۵.    
۲۵. حجر/سوره۱۵، آیه۹۷.    
۲۶. توبه/سوره۹، آیه۶۴.    
۲۷. توبه/سوره۹، آیه۶۵.    
۲۸. بقره/سوره۲، آیه۱۰۴.    
۲۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۲۴۸.    
۳۰. حجر/سوره۱۵، آیه۹۵.    
۳۱. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج ۱۷، ص ۱۵۵.    
۳۲. حجر/سوره۱۵، آیه۹۵.    
۳۳. حجر/سوره۱۵، آیه۹۵.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۶، ص ۵۳۳.    
۳۵. حجر/سوره۱۵، آیه۹۵.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۶، ص ۵۳۳.    
۳۷. حجر/سوره۱۵، آیه۹۵.    
۳۸. حجر/سوره۱۵، آیه۹۶.    
۳۹. حجر/سوره۱۵، آیه۹۵.    
۴۰. حجر/سوره۱۵، آیه۹۷.    
۴۱. بقره/سوره۲، آیه۱۰۴.    
۴۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۲۴۸.    
۴۳. توبه/سوره۹، آیه۶۵.    
۴۴. توبه/سوره۹، آیه۶۶.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۶، ص۷۱، برگرفته از مقاله «استهزای محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله».    






جعبه ابزار