اشرفیت موضوع
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اشرفیت موضوع یکی از
اصطلاحات به‌کار رفته در
علم منطق بوده و به معنای تقدم و شرافت
موضوع بر
محمول در
قضیه است.
هر
قضیه دست‌کم از سه جزء تشکیل می‌شود: موضوع، محمول و
نسبت.
«موضوع» جزئی است که نهاده شده است تا برآن
حکم شود (حکم ایجابی یا سلبی)؛ به عبارت دیگر، جزئی است که جزء دیگر به آن اسناد داده می‌شود. «محمول» جزئی است که برموضوع بار یا از آن جدا و برکنار می‌شود.
موضوع در هر قضیه بر محمولش تقدم و شرافت دارد، زیرا محمول برموضوع
حمل می‌شود؛ پس لازم است از آن مؤخر باشد، به همین سبب، موضوع را اشرف از محمول می‌دانند.
برخی از منطقی‌ها برای اثبات «اشرفیت صغرا» به اشرفیت موضوع بر محمول استدلال کرده‌اند، به این نحو که هر یک از شکل‌های چهارگانه دارای صغرا و کبرایی است.
صغرا در شکل‌ها از
کبرا اشرف است، زیرا صغرا مشتمل است بر
اصغر که موضوع مطلوب است و البته موضوع بر محمول شرافت دارد.
فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌المیزان.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اشرفیت موضوع»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۵.
