• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اطراد (علوم قرآنی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اطراد به ذکر اسامی پدران شخص ممدوح به ترتیب اطلاق می‌شود.



«اطراد» یکی از اقسام اسلوب بدیعی قرآن است که طی آن، متکلم ، اسامی پدران شخص ممدوح را به ترتیب تاریخ ولادت پشت سرهم می‌آورد؛ مانند: کلام الهی از زبان حضرت یوسف علیه‌السّلام (واتبعت ملة آبآئی ابراهیم واسحق ویعقوب)؛ "و آیین پدرانم ابراهیم و اسحاق و یعقوب را پیروی نموده‌ام".


معمولا در این روش، از پدر شروع می‌شود و تا جد اعلی به همین ترتیب نام می‌برند؛ ولی این آیه برعکس از جد اعلی شروع و به پدر ختم کرده است. ابن ابی الاصبع در توجیه این امر می‌گوید: حضرت یوسف نخواسته است فقط نام‌های پدران خود را ذکر کند؛ بلکه با یاد آن‌ها می‌خواهد آیینشان را که خود نیز از آن تبعیت می‌کند بیان کند؛ لذا از صاحب شریعت (حضرت ابراهیم) شروع می‌کند و سپس به ترتیب، کسانی که از او اخذ کرده‌اند را نام می‌برد. این روش در آیه ۱۳۳ بقره نیز تکرار شده است.
[۵] بستانی، بطرس، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۴۷.



۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۳۸.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۱۳۳.    
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۹۶-۵۵.    
۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۸۴.    
۵. بستانی، بطرس، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۴۷.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «اطراد».    



جعبه ابزار