• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اقسام وجود

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اقسام وجود، در اصطلاح علم منطق دارای انواع و مراتبی است. وجود در یک تقسیم‌بندی به ذهنی، خارجی، لفظی و کتبی تقسیم می‌شود.



انسان وقتی با حقایق خارجی رو به رو می‌شود، تصویری از آن‌ها در ذهنش ایجاد می‌شود، به دلیل زندگی اجتماعی و رفع نیازهای خویش بر هر یک نامی می‌نهد و برای انتقال آن به دیگران از صوت و نشانه بهره می‌گیرد. از این روندی که طی می‌شود وجودهای خارجی، ذهنی، لفظی و کتبی پدید می‌آید. از باب نمونه از دیدن میوه‌ای به نام انار، وجودات زیر از همدیگر قابل تفکیک است:


انار از آن جهت که میوه‌ای است خوش طعم، دارای دانه‌های ریز و درشت و رنگ چشم نواز، وجود خارجی دارد. بر ذایقه انسان اثر می‌گذارد، آب آن لباسش را رنگ آلود می‌کند و بوی آن مشامش را می‌نوازد و...


همین انار وقتی در فصلی که فصل برداشت آن نیست، یا در فصل آن انسان با کیسه تهی، از خریدش ناتوان است، صرفا آن را در ذهن خود تصور می‌کند، از این تصور وجود ذهنی پیدا می‌شود. این وجود ذهنی اثری ندارد، نه کام انسان را شیرین می‌کند و نه لباسش را رنگین.


وقتی انسانی جلو دکان میوه فروشی می‌رسد و هوس خوردن انار می‌کند، مافی‌الضمیر خویش را با اصواتی بیان می‌کند و مخاطب نیز بر اثر قراردادها و قواعد زبانی مراد او را می‌فهمد، که در نتیجه وجود لفظی انار شکل می‌گیرد.


اگر همین انسان مافی‌الضمیر خویش را به جای‌ صداها با نشانه به مخاطب منتقل کند یا رمانی در وصف انار قندهار بنگارد به آن وجود کتبی اطلاق می‌شود.
[۲] حسن ملکشاهی، ترجمه و تفسیر تهذیب المنطق تفتازانی، ص۷۸-۷۹، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۶۷.



۱. حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید فی‌شرح منطق التجرید، ص۳۶، قم، انتشارات بیدار، ۱۳۶۲ش.    
۲. حسن ملکشاهی، ترجمه و تفسیر تهذیب المنطق تفتازانی، ص۷۸-۷۹، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۶۷.



سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «اقسام وجود»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۱/۳۰.    

رده‌های این صفحه : مقالات پژوهه




جعبه ابزار