التنویر فی معانی التفسیر

التنویر فی معانی التفسیر اثر شیخ ابوعلی محمد (م ۵۶۵ ق) فرزند حسن بن علی فتال نیشابوری معروف به ابن الفارس، از اعلام محدثین و مفسرین امامیه می‌باشد.

‌ایـن تـفـسـیـر کـه بـه شـیوه روائی و کلامی‌ می‌باشد از شهرت زیادی برخوردار بوده است شیخ عبدالجلیل قزوینی در النقض فتال را از مفاخر علمای شیعه شمرده و می‌نویسد (و بر شیعه آن حجت باشد که در تفسیر محمدباقر (علیه‌السّلام) و در تفسیر حسن عسکری (علیه‌السّلام) باشد و در تفسیر شیخ ابوجعفر طوسی و محمد فتال نیشابوری). ابن شهر آشوب مازندرانی در مقدمه مناقب و علامه نوری در خاتمه مستدرک، فتال را جزو مشایخ ابن شهر آشوب و با عنوان شیخ شهید و ثقه معروف به ابن الفارسی ذکر کرده‌اند.
آقابزرگ تهرانی در الذریعة مفسر را غیر از شیخ محمد بن علی فتال نیشابوری (م ۵۵۰ ق) می‌داند.
تـفـسـیر الفتال را مربوط به محمد بن علی فتال می‌دانند که در یک جلد و به شیوه روائی بوده و اکنون وجود ندارد.

۱.	↑ قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۸۲.
۲.	↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱، ص۸.
۳.	↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الثقات العیون فی سادس القرون، ج۲، ص۲۷۵.
۴.	↑ اردبیلی، محمدبن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۶۲.
۵.	↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة، ج۴، ص۴۶۹.
۶.	↑ ابن داوود، حسن بن علی، رجال، ص۱۶۳.
۷.	↑ منتجب الدین، علی بن بابویه، فهرست، ص۱۲۶.
۸.	↑ منتجب الدین، علی بن بابویه، فهرست، ص۴۳۶.
۹.	↑ خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ص۵۹۱.
۱۰.	↑ ابن شهرآشوب، محمدبن علی، معالم العلماء، ص۲۲.
۱۱.	↑ خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۶، ص۲۸۰.
۱۲.	↑ شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۹۸.
۱۳.	↑ نوری، میرزاحسین، خاتمه مستدرک، ج۳، ص۹۸.
۱۴.	↑ ابن شهرآشوب، محمدبن علی، المناقب، ج۱، ص۱۳.
۱۵.	↑ قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۵۱.