الرحلة الحجازیة
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
الرحله الحجازیه، تالیف
اولیا چلبی متولد ۱۰۲۰ ق در
استانبول است، که درباره ی سفرش به سرزمین
حجاز و توصیف مکان‌ها و مسائل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، و جغرافی این منطقه، است که به
زبان عربی ترجمه و چاپ شده است.
یک مقدمه از مترجم کتاب ذکر شده است. در ادامه متن اصل
کتاب عنوان شده است. کتاب شامل فصل و باب خاصی نمی‌باشد و با ذکر اماکن و بناها، به توصیف و طرح مطالبی پیرامون آن، می‌پردازد.
دکتر صفصافی احمد مرسی در مقدمه، از سفرهای
حج و اهمیت آن و علمای
اندلسی بین
قرن سوم و هفتم، که به این
سفر از اقصی نقاط
عالم اسلامی جهت انجام دادن رکنی از ارکان
دین و ادای
فریضه الهی و بهره مندی از
علم و
معرفت ، آمده و صاحب تالیفاتی در مورد این منطقه بوده‌اند، نام برده است.
در مقدمه به ۱۵
سفرنامه که قبل از اولیا چلبی درباره ی سرزمین حجاز نوشته شده، و ۱۰ سفرنام‌های که بعد از وی انجام گرفته است، اشاره می‌نماید. و به
ذکر سفرنامه‌هایی که در قرن چهاردهم پیرامون این سرزمین صورت گرفته است، می‌پردازد. برای روشن شدن امر، دو مطلب را عنوان بحث قرار داده است:۱. حجار در عصر عثمانی. ۲. اولیا چلبی و شرح حال مختصر وی.
برخلاف سفرنامه‌های دیگر اولیا چلبی این سفرنامه با این که پیرامون سرزمین نسبتا وسیع
حجاز نوشته شده است، اما از محتوا و حجم کمی برخوردار است، و توقع می‌رفت که با توجه به سفرهای طولانی وی، درباره حجاز و اماکن مختلف آن بیشتر بنویسد. اولیا چلبی در سفرنامه حجازش، به تعریف از اوصاف
حرمین شریفین و آنچه که در آن دو از تعداد ماذن، درها، ستون‌ها، پنجره‌ها، همچنین تعریفی از ساکنان
بقیع ، از
اصحاب رسول الله صلی‌الله‌علیه و آله‌وسلّم می‌پردازد. به علاوه وصفی از دیوارها،
مساجد ، تکیه‌ها می‌نماید. در ضمن، از قطب‌های علمی و وصف اوضاع اجتماعی، اقتصادی، اداری، و تشکیلات نظامی و تقسیمات اداری
شام و حجاز، مطالبی را عنوان می‌دارد. در ادامه، اماکن زیارتی خارج
مدینه ، اطراف
مکه مکرمه، اوصاف
فتح مکه به دست رسول الله، اماکنی که
دعا در آنجا مستجاب است، همچنین اوصاف مدارس شهر مکه را معرفی می‌نماید.
در خاتمه، فقط یک فهرست که شامل مطالب کتاب می‌باشد، عنوان شده است. آقای صفصافی کتاب را به
زبان عربی ترجمه نموده‌اند.
اولیا چلبی.
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
