کتاب المناهل (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب المناهل اثر
آیت الله سید محمد مجاهد طباطبایی از علمای بزرگ
شیعه در
قرن سیزدهم و متوفای سال ۱۲۴۲ هجری قمری و به
زبان عربی است.
سید محمد مجاهد طباطبایی علامه‌ای بزرگ،
فقیه ،
اصولی ،
متکلم و صاحب تالیفات ارزشمند و
مجاهد در راه خدا بود. در این کتاب، بسیار مبسوط و گسترده وارد مباحث شده و نظرات،
ادله و فروع آنرا ذکر می‌نماید. وی با بیانی ساده و روان ولی دقیق و علمی به بررسی مباحث فقهی می‌پردازد. مؤلف در آغاز کتاب قرض و این،
استدلال به
اجماع بر
مشروعیت قرض و
جواز آن می‌نماید. و آنرا از
مستحبات می‌داند. و بر این مسئله به کتاب
النهایه ،
الغنیه ،
السرائر ، مراسم،
شرایع ، تبصره،
تذکره ،
تحریر ،
قواعد ،
الدروس ،
لمعه ،
تنقیح ،
روضه ،
مسالک الافهام ،
کفایه و برخی دیگر از منابع فقهی استدلال می‌آورد. سپس مؤلف به طرح ادله هر یک از فقها می‌پردازد. این کتاب برای بررسی دقیق و کامل مباحث فقهی کتاب ارزشمند و مناسب می‌باشد.
این کتاب اثری ارزشمند برای آشنایی با نظرات فقهی مؤلف و ادله آن می‌باشد. این کتاب از منابع فقهی می‌باشد که مورد توجه
علمای شیعه واقع شده است. در آغاز نام این کتاب مصابیح بوده سپس مؤلف نام آنرا به مناهل تغییر داده است.
نسخه‌ای که در این برنامه از آن استفاده شده از کتاب القرض شروع می‌شود تا آخر
فقه ، و شامل ۲۸ کتاب می‌شود.
قرض ،
مفلس ، حجه،
ضمان ،
حواله ،
کفاله ،
شرکت ،
قسمت ،
مضاربه ،
مزارعه ،
ودیعه ، احکام متفرقه،
بیع ،
صلح ،
رهن ،
وکالت ،
وقف ،
هبه ،
نکاح ،
طلاق ،
یمین ،
نذر ،
عتق ،
اقرار ،
جعاله ، اطعمه،
شفعه ،
احیاء موات ،
مواریث ،
قضاء . این کتاب در ۷۵۸ صفحه آمده است.
این کتاب توسط مؤلف، مختصر شده به نام
مختصر المناهل ، و شاگرد ایشان
مولی حسین واعظ شوشتری پدر حاج شیخ جعفر شوشتری آنرا به
زبان فارسی ترجمه کرده است.
آقا بزرگ تهرانی مؤلف کتاب ارزشمند
الذریعة الی تصانیف الشیعة درباره این کتاب می‌فرماید: «المناهل فی الفقه، للسید المجاهد الآقا سید محمد بن الآقا میر سید علی، صاحب الریاض- الطباطبائی الحائری المتوفی بقزوین، سنة اثنین و اربعین و مائتین و الف ۱۲۴۲ و حمل الی الحائر الشریف و دفن بمقبرته المشهور فی السوق بین حرمین الشریفین- العباس و الحسین (علیهما السلام)، و له مفاتیح الاصول کما مر، اوله الحمد لله رب العالمین و هو فی غایة البسط- من الادلة و الاقوال و الفروع، و قد طبع بایران و رایت بعض مجلداته وقفه السید حسین بن السید المجاهد... و مر المصابیح الذی کان عنوان هذا الکتاب اولا، فانه کان یذکر فی اول کل کتاب المصابیح مثلا یقول کتاب مصابیح الطهارة ثم غیر العنوان بقوله: کتاب مناهل الطهارة و طبع بعنوان المناهل».
المناهل فی الفقه نوشته
سید مجاهد آقا سید محمد فرزند آقا میر سید علی،
صاحب ریاض ، طباطبایی حائری متوفای
قزوین در
سال ۱۲۴۲،
جنازه ایشان به
کربلا حمل شد و در مقبره مشهور به نام ایشان در بازار و در
بین الحرمین شریفین میان دو حرم
حضرت عباس و
امام حسین علیه‌السّلام دفن شد. از دیگر آثار ایشان کتاب
مفاتیح الاصول می‌باشد. اول کتاب مناهل با این عبارت شروع می‌شود. سپاس مخصوص
پروردگار جهانیان است. این کتاب در نهایت گستردگی و شامل
ادله ، اقوال و فروع مسئله می‌باشد. این کتاب در
ایران به چاپ رسیده. من بعضی از مجلدات آنرا دیده‌ام که بر آن
وقف سید حسین فرزند سید محمد مؤلف کتاب است. نام اول این کتاب مصابیح بوده، وی در آغاز هر بخش نام مصابیح را می‌آورده مثلا مصابیح فی الطهارة سپس مؤلف نام کتاب را به مناهل تغییر داده و در اول هر بخش کلمه مناهل را می‌آورد مثلا مناهل الطهارة. این کتاب با نام مناهل به چاپ رسیده است.
نرم افزار جامع فقه اهل البيت۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
