• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

امثال ظاهر قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مثل‌های قرآنی متضمن واژه مثل و کاف تشبیه و امثال آن هستند.



مثل‌هایی که در ساختار ادبی آن‌ها از ذکر واژه «مثل» یا حرف «کاف» و غیر آن استفاده شده است، امثال ظاهر (مصرح، قیاسی) قرآن نامیده شده‌اند؛ مانند:(مثلهم کمثل الذی استوقد نارا… او کصیب من السماء…) بقره :۱۷-۲۰، رعد:۱۷، جمعه:۵و….


امثال ظاهر قرآن به تمثیل و تشبیه چیزی به چیز دیگر قائمند که در علم بلاغت آن را « تمثیل مرکب » گفته‌اند. درباره این که کدام یک از آیات قرآن مثل است، برخی دانشمندان گفته‌اند تنها آن دسته از آیات قرآنی مثلند که خداوند به مثل بودن آن‌ها تصریح کرده باشد، که برخی آن‌ها را ۴۴ و برخی آن‌ها را ۳۸ مورد شمرده‌اند.
در مقابل «امثال ظاهر قرآن»، مثل‌های دیگری نیز هست که به آن‌ها « امثال کامن » می‌گویند. امثال ظاهری قرآن، خود نیز بر دو قسم است:
۱. امثال فرضی ؛
۲. امثال حقیقی .
[۶] عبدالقادر، حسین، القرآن:اعجازه وبلاغته، ص۴۶.
[۷] اسماعیلی، اسماعیل، ۱۳۴۳ -، تفسیرامثال القرآن، ص۶۴۳.
[۸] زین، سمیح، الامثال والمثل والتمثیل والمثلات فی القرآن الکریم، ص۴۴.
[۹] عبداللطیف، محمدعبدالوهاب، موسوعة الامثال القرآنیة، ج۱، ص۲۳۳.
[۱۰] قطان، مناع بن خلیل، ۱۹۲۵-۱۹۹۹م، مباحث فی علوم القرآن، ص۲۸۴.



امثال کامن قرآن ؛
امثال فرضی قرآن ؛
تعداد امثال ظاهر قرآن ؛
امثال حقیقی قرآن .


۱. بقره/سوره۲، آیه۱۷-۲۰.    
۲. رعد/سوره۱۳، آیه۱۷.    
۳. جمعه/سوره۶۲، آیه۵.    
۴. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص۴۸۶.    
۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۴۶.    
۶. عبدالقادر، حسین، القرآن:اعجازه وبلاغته، ص۴۶.
۷. اسماعیلی، اسماعیل، ۱۳۴۳ -، تفسیرامثال القرآن، ص۶۴۳.
۸. زین، سمیح، الامثال والمثل والتمثیل والمثلات فی القرآن الکریم، ص۴۴.
۹. عبداللطیف، محمدعبدالوهاب، موسوعة الامثال القرآنیة، ج۱، ص۲۳۳.
۱۰. قطان، مناع بن خلیل، ۱۹۲۵-۱۹۹۹م، مباحث فی علوم القرآن، ص۲۸۴.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «امثال ظاهر قرآن».    



جعبه ابزار