امداد به رومیان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
امداد خدا به
رومیان در غلبه بر
ایرانیان، از مواردی است که در
آیات قرآن به آن اشاره شده است.
پیروزی
رومیان بر
ایرانیان با کمک و امداد الهی بوده است و
آیات سوره روم به این مهم اشاره دارد:
غلبت الروم• فی ادنی الارض وهم من بعد غلبهم سیغلبون• بنصر الله ینصر من یشاء وهو العزیز الرحیم. «رومیان مغلوب شدند!؛ (و این شکست) در سرزمین نزدیکی رخ داد؛ اما آنان پس از (این) مغلوبیت بزودی غلبه خواهند کرد...؛ در چند سال همه کارها از آن خداست؛ چه قبل و چه بعد (از این شکست و پیروزی)؛ و در آن روز،
مؤمنان (بخاطر پیروزی دیگری) خوشحال خواهند شد...؛ به سبب یاری
خداوند؛ و او هر کس را بخواهد یاری می‌دهد؛ و او صاحب قدرت و
رحیم است!».
از اینجا (ادنی الارض) معلوم می‌شود که منظور از" روم" روم شرقی است نه روم غربی.
بعضی از مفسران مانند مرحوم
شیخ طوسی در
تبیان احتمال داده‌اند که منظور نقطه نزدیکی به سرزمین ایرانیان بوده است یعنی در محلی واقع شد که نزدیکترین نقطه میان ایران و روم بود.
درست است که
تفسیر اول با الف و لام عهد در کلمه" الارض" مناسب‌تر است ولی به طوری که خواهیم گفت از جهاتی تفسیر دوم صحیح‌تر به نظر می‌رسد.
در اینجا تفسیر سومی نیز وجود دارد که شاید تفاوت زیادی از نظر نتیجه با تفسیر دوم نداشته باشد، و آن اینکه منظور از این زمین، زمین روم است یعنی آنها در نزدیکترین سرحداتشان با ایران گرفتار شکست شدند. و این اشاره به اهمیت و عمق این شکست است چرا که شکست در نقطه‌های دور دست و مرزهای بعید، چندان مهم نیست، مهم آن است که کشوری در نزدیکترین مرزهایش به دشمن که از همه جا قویتر و نیرومندتر است گرفتار شکست شود.
" و یومئذ یفرح المؤمنون بنصر الله ینصر من یشاء و هو العزیز الرحیم"
ظرف: در این روز، متعلق است به" یفرح"، و همچنین کلمه" بنصر الله"، و معنای آیه این است که: روزی که روم غلبه می‌کند مؤمنان به
نصرت خدا - که وعده دیگر او است- خوشحال می‌شوند، (و با خود می‌گویند
خدا دو
وعده داده بود، یکی
پیشگویی غلبه روم بود، و دوم یاری مؤمنان، اولی صورت خارج به خود گرفت، پس معلوم می‌شود آن دیگر هم خواهد شد).
جمله" ینصر من یشاء"، جمله‌ای است از نو، که جمله" لله الامر من قبل و من بعد" را تقریر و اثبات می‌کند، و در جمله" و هو العزیز الرحیم" می‌خواهد بفرماید: خدا
عزیز است، و به همین جهت هر که را بخواهد با یاری خود
عزت می‌دهد، و رحیم است،
رحمت خود را به هر کس بخواهد اختصاص می‌دهد.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۳۱۵، برگرفته از مقاله «امداد به رومیان».
