• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کذب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





كِذْب (به کسر کاف و سکون ذاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای دروغ گفتن است. از مشتقات کلمه کذب در نهج البلاغه كَذِب (به فتح کاف و کسر ذاء) به معنای براى دفعه است. اَكَاذيب (به فتح الف و کاف) به معنای دروغ‌ها است. أُكْذُوبة (به ضم الف و سکون کاف) به معناى دروغ است.



كِذْب (مثل وزر و كتف) چنان كه در قاموس و صحاح گفته است. ولى وزن اوّل در قرآن مصدر و وزن دوم اسم مصدر آمده است. «كذبه» براى دفعه است. اكاذيببه معنی دروغ‌ها است و آن جمع اكذوبه به معنى دروغ است.


حضرت علی (علیه‌السلام) به معاویه مى‌نويسد: «فَقَدْ سَلَكْتَ مَدَارِجَ أَسْلاَفِكَ بِادِّعَائِكَ الاَْباطِيلَ وَ إقْحَامِكَ غُرُورَ الْمَيْنِ وَ الاَْكَاذِيبِ » «حقا كه داخل راه‌هاى گذشتگانت شدى با ادعاى باطل‌ها و با وارد شدنت به فريب‌هاى دروغ و اكاذيب» (شرح‌های نامه: )
و حضرت فرموده:«كَوَاذِبُ الاْمَالِ» جمع كاذبه است. (آرزوها را تكذيب كرده‌اند.) (شرح‌های خطبه: )


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۹۷.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۱۵۶.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۷۰۴.    
۴. فیروز آبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج۱، ص۱۲۲.    
۵. جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیة‌، ج۱، ص۲۱۰.    
۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۴۹، نامه ۶۵.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۳۷، نامه ۶۵.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۵۵، نامه ۶۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۳، نامه ۶۵.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۵.    
۱۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۶.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۲۹۱.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۸۰.    
۱۴. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۲.    
۱۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۶۰، خطبه ۱۱۲.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۲۱، خطبه ۱۱۱.    
۱۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۸، خطبه ۱۱۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵۱، خطبه ۱۱۴.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶۳.    
۲۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶۶.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۷۵.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۴۷.    
۲۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۴۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کذب»، ج۲، ص۸۹۷.    






جعبه ابزار