ایجاب قضیه موجهه مرکبه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

ایجاب قضیه موجهه مرکبه یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای حکم به موجبه‌ بودن قضیه موجهه مرکبه به اعتبار بخش مصرَّح قضیه است.

---

قضیه مرکبه قضيه‌ايست كه يا موضوع آن يا محمول آن يا هر دو، مركب از چند قضيه باشد. قضیه موجهه مرکبه از دو قضیه ترکیب شده است که یکی از آنها با عبارت صریح بیان شده است، ولی قضیه دوم باصراحت در عبارت نیامده است، بلکه به وسیله الفاظ دالّ بر جهت قضیه به آن اشاره شده است. قضیه دوم در کیف، مخالف قضیه اول و در کمّ، موافق آن است.
مناط موجبه یا سالبه‌ خواندن قضیه موجهه مرکبه، جزء اول قضیه است. اگر جزء اول قضیه، موجبه باشد قضیه موجهه مرکبه، موجبه خواهد بود؛ مانند: کلّ کاتب متحرک الاصابع بالضرورة ما دام کاتباً لا دائماً و اگر جزء اول قضیه، سالبه باشد قضیه موجهه مرکبه، سالبه خواهد بود؛ مانند: لا شیء من الکاتب بساکن الاصابع بالضرورة ما دام کاتباً لا دائماً.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.

---