• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بنایی (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



واژه بنایی ترکیبی است که در زبان فارسی کاربرد دارد و از واژه «بنّاء» و «یاء» حاصل مصدر ساخته شده است.
[۱] فرهنگ فارسی، ج۴، ص۵۲۳۷،«یاء».




بنایی، برآوردن خانه، ساختن خانه و انجام دادن کارهای ساختمانی مانند گچ کاری و دیوارکشی است.
[۲] لغت نامه، ج۳، ص۴۳۴۲، «بناء، بنائی».
[۳] فرهنگ بزرگ سخن، ج۲، ص۱۰۳۱، «بنایی».
در این مدخل، از واژه‌هایی مثل «بنی» و مشتقات آن و جملاتی که دلالت بر بنایی می‌کند، استفاده شده است.


«بنّاء» واژه‌ای عربی از ریشه «ب ـ ن ـ ی» به معنای سازنده خانه و ساختمان‌های دیگر است
[۴] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص۵۱۰، «بنی».
که با پسوند «یاء» بر شغل بنّا دلالت دارد.
[۵] لغت نامه، ج۳، ص۴۳۴۲،«بنایی».



موضوع بنایی در قرآن کریم از آیاتی پرشمار استفاده می‌شود که برخی از آن‌ها مشتمل بر مشتقات «بنی» بوده و برخی دیگر به موضوع یاد شده اشاره دارند. این آیات همگی بیانگر ماجراهایی تاریخی در ارتباط با برخی از اقوام پیشین است.


در آیه ۱۲۷ بقره بنایی حضرت ابراهیم و اسماعیل (علیهم االسلام) با ساخت و برپایی دیوارهای کعبه بازگو شده است: «و اِذ یَرفَعُ اِبرهیمُ القَواعِدَ مِنَ‌البَیتِ و اِسمـعیل». در این‌که این ستون‌ها به دست آن‌ها یا پیش از آن ساخته شده در میان مفسران اختلاف است. در برپایی ستون‌های کعبه، حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) بنایی می‌کرد و اسماعیل (علیه‌السلام) سنگ را به ایشان می‌داد. در پاره‌ای روایات ،برخی امور خارق عادت در ساختن کعبه گزارش شده که دلیلی بر نفی و انکار مطلق آن‌ها وجود ندارد.


۱. فرهنگ فارسی، ج۴، ص۵۲۳۷،«یاء».
۲. لغت نامه، ج۳، ص۴۳۴۲، «بناء، بنائی».
۳. فرهنگ بزرگ سخن، ج۲، ص۱۰۳۱، «بنایی».
۴. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص۵۱۰، «بنی».
۵. لغت نامه، ج۳، ص۴۳۴۲،«بنایی».
۶. بقره/سوره۲، آیه۱۲۷.    
۷. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۳، ص۵۷.    
۸. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۶۲.    
۹. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۶۲.    
۱۰. نعمانی، محمد بن ابراهیم، کتاب الغیبه، ج۱، ص۹۸.    
۱۱. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج ۱، ص ۵۹.    
۱۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۶، ص۲۲۵.    
۱۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۸۹ ۲۹۰.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۲۹۰، برگرفته از مقاله «بنایی».    


رده‌های این صفحه : بنایی | موضوعات قرآنی




جعبه ابزار