• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تحسین و تقبیح ثعالبی (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«تحسین و تقبیح ثعالبی» ترجمه کتاب «التحسین و التقبیح» عبدالملک ثعالبی نیشابوری (۴۲۹ ق) ادیب و نام آور سده‌های چهارم و پنجم هجری است که « محمد بن ابی بکر علی کاتب ساوی » آن رادر حدود سده هفتم هجری برای نظام الملک به فارسی برگردانده است.



مترجم، هدف از ترجمه خود را بهره گیری فارسی زبانان از تحسین و تقبیح ثعالبی ذکر کرده و کوشیده است با ارائه ترجمه‌ای دقیق و به شیوه تحت اللفظی خواننده را از مطالب این اثر مهم و ارزشمند آگاه سازد.


کتاب با مقدمه مفصلی از مصحح کتاب عارف احمد الزغول - استاد دانشگاه اردن- و مقدمه مولف آغاز می‌گردد. متن کتاب دارای ۸۰ باب در مدح و ذم اشیاء و صفات مختلف است. پایان کتاب، تعلیقاتی است که به ۶۷۳ شماره می‌رسد.


مصحح در مقدمه کتاب درباره ابو منصور ثعالبی و روزگار وی آثار و اساتیدش سخن به میان آورده است. همچنین از روش ترجمه و نسخ کتاب مطالبی را خاطر نشان کرده است.
موضوعات کتاب گوناگونند و شامل مشغله‌های فکری، فردی و درباری می‌باشند که بیش از نیمی از آنها که در مجموع ۸۰ موضوع می‌باشد به اخلاق مربوط می‌شوند. ذیل هر واژه ستایش موضوع مورد بحث و سپس نکات قابل سرزنش و ذم آن آمده است. همه مآخذ قولها عربی می‌باشند.
وی در هر بابی از کتاب، شواهد گوناگونی را از نثر ، شعر ، حدیث شریف، قرآن کریم و کلمات قصار بزرگان، برای اثبات دیدگاه‌های خود آورده است.
همچنین در هر بابی از کتاب، درباره هر موضوعی که آن را مدح کرده و از آیات و اخبار و اشعار بر آن حجت آورده است، به مذموم بودن آن صفت در برخی موارد نیز پرداخته است. در واقع هر صفت و یا چیزی را از دو دیدگاه مورد تامل قرار داده است. چنانچه خود می‌گوید اگر از دنیا مدح نموده به خاطر این است که متجر الاولیاء الله است و اگر ذم نموده به جهت فریبنده بودن و بی وفا بودن آن است.
نویسنده در بخشی از کتاب در مدح قلم که زبان دوم است و صورت خط اگر چه در چشمها سیاه می‌آید اما در واقع سفیدی و نور است، سخن گفته و سخنانی از ابن معز ، مامون خلیفه عباسی و سایرین نقل کرده است. در مذمت خط نیز گفته است که خط صنعت دست است و ملوک را مرتکب صنعت شدن نیکو نیست.


فهرست مطالب در ابتدای کتاب و فهارس آیات، احادیث، کسان، جایها، کتابها، امثال و حکم و اقوال عربی، ابیات و مصراعها، واژگان و ترکیبات عربی- فارسی ماخوذ از نسخه، واژگان و ترکیبات عربی فارسی ماخوذ از متن، واژگان و ترکیبات فارسی، و منابع و ماخذ در انتهای اثر آمده است. اختلاف نسخ نیز در پاورقی کتاب ذکر شده است.
[۱] درخشانتر از فیروزه‌های نیشابور، انزابی نژاد، رضا، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، اردیبشهت ۱۳۷۸، شماره ۱۹، ص ۱۲-۱۵



۱. درخشانتر از فیروزه‌های نیشابور، انزابی نژاد، رضا، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، اردیبشهت ۱۳۷۸، شماره ۱۹، ص ۱۲-۱۵



نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).


رده‌های این صفحه : کتاب شناسی




جعبه ابزار