• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تخییر ظاهری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تخییر ظاهری به آزادی انتخاب یکی از دو یا چند حکم ظاهری ، بعد از جهل یا شک در حکم واقعی اطلاق می‌شود.


تخییر ظاهری، مقابل تخییر واقعی و به معنای تخییر بین دو یا چند حکم ظاهری است، مانند: تخییر مکلف در اخذ به یکی از دو خبر متعارض.
[۱] دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۲، ص۵۹۱.    
[۲] اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۲، ص۲۳۱.    
[۳] انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۴۰.    
[۴] منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۵، ص۵۶۵.    
[۵] المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۸۴.    
[۶] المحکم فی اصول الفقه، حکیم، محمد سعید، ج۶، ص۲۳۸.    


اگر به فرض، دو خبر وجود داشته باشد که یکی می‌گوید نماز جمعه واجب و دیگری می‌گوید حرام است، در این جا، مکلف در انتخاب یکی از این دو خبر آزاد است؛ اگر خبر اول را انتخاب کرد، وجوب نماز جمعه در حق او ثابت می‌گردد و او ملزم به انجام آن خواهد بود و اگر خبر دوم را انتخاب کرد، حرمت نماز جمعه برای او ثابت می‌شود و ملزم به ترک آن است. این گونه تخییر را «تخییر ظاهری» می‌گویند، زیرا مکلف در اخذ یکی از دو حجت آزاد است و چون حجیت، یک حکم ظاهری می‌باشد، پس تخییر در آن هم تخییر ظاهری نام دارد.
نظر مشهور در اخبار متعارض آن است که تخییر در آن، تخییر ظاهری است؛ در مقابل تخییر واقعی، که در نتیجه آن، امری بر انسان مباح می‌شود، مانند آن که شخص بین آشامیدن آب و ترک آن مخیر باشد.
[۷] الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ایروانی، باقر، ج۴، ص۴۰۹.    
[۸] علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، مغنیه، محمد جواد، ص۲۸۲.


۱. ↑ دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۲، ص۵۹۱.    
۲. ↑ اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۲، ص۲۳۱.    
۳. ↑ انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۴۰.    
۴. ↑ منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۵، ص۵۶۵.    
۵. ↑ المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۸۴.    
۶. ↑ المحکم فی اصول الفقه، حکیم، محمد سعید، ج۶، ص۲۳۸.    
۷. ↑ الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ایروانی، باقر، ج۴، ص۴۰۹.    
۸. ↑ علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، مغنیه، محمد جواد، ص۲۸۲.


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۹۷، برگرفته از مقاله «تخییر ظاهری».    



رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | تخییر
جعبه ابزار