ترکیب مفصل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

ترکیب مفصل، از اصطلاحات علم منطق بوده و به معنای توهم وجود ترکیب و از اسباب مغالطه لفظ مرکب می‌باشد.

---

ترکیب مفصل از اقسام مغالطه لفظ مرکب و سبب به وجود آمدن آن «توهم وجود ترکیب» است و آن در جایی است که از کنار هم قرار گرفتن دو یا چند امری که صدق کلام، منوط به انفصال و انفراد آنهاست، تصور و توهم انضمام و ترکیب به ذهن شنونده یا خواننده القا شود و با این توهم، کلام نیز کاذب باشد، مغالطه ترکیب مفصل شکل گرفته است که سبب آن «ترکیب مفصل» یا «توهم وجود ترکیب» نام دارد.

---

برای مثال، فردی که شعر می‌گوید و به لحاظ اخلاقی، فرد خوبی است اگر در وصف وی گفته شود: «فلانی شاعر خوب است.» اگر «فلانی شاعر» مبتدا در نظر گرفته شده باشد و «خوب است» خبر آن محسوب شود این جمله صادق است؛ زیرا ترکیبی میان شاعر و خوب به لحاظ صفت و موصوف‌بودن لحاظ نشده است، بلکه ترکیب میان فلانی و شاعر به صورت صفت و موصوف وجود دارد، اما اگر جمله طوری ادا شود که «فلانی» مبتدا شود و «شاعر خوب است» خبر آن شود و این مطلب القا شود که او شاعری خوب و تواناست، جمله کاذب می‌شود.

---