• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علت متعدی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



علّت غیر مختص به محل و مورد خاص را علت متعدی گویند.



علت متعدی، مقابل علت قاصر بوده و عبارت است از علتی در قیاس که اختصاص به اصل نداشته و به فرع نیز سرایت می‌نماید؛ به بیان دیگر، علتی است که به محل خاصی (موضوع) اختصاص ندارد و در موارد دیگر نیز یافت می‌شود، مثل تعلیل حرمت خمر به «اسکار» که علتی است متعدی و اختصاص به خمر ندارد و هر نوع نوشیدنی را که سبب مستی می‌شود در بر می‌گیرد.


در قیاس، شرط است که علت متعدی باشد. «حنفیه» معتقدند، اما دیگران تعدی را در علت، شرط ندانسته‌اند. و این بدان دلیل است که آنها به ذات علت نظر کرده و آن را به علت متعدی و قاصر تقسیم نموده‌اند، هر چند آنها نیز در حقیقت اعتقاد دارند در قیاس، به علت قاصر نمی‌توان تعلیل نمود؛ بنابراین، اختلاف، لفظی است.
[۱] اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۶۵۷.
[۲] الوجیز فی اصول الفقه، زحیلی، وهبه، ص۷۵.
[۳] اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۴، ص۱۴۷.
[۴] المحصول فی علم اصول الفقه، فخر رازی، محمد بن عمر، ج۵، ص(۲۸۷-۲۸۵).



۱. اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۶۵۷.
۲. الوجیز فی اصول الفقه، زحیلی، وهبه، ص۷۵.
۳. اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۴، ص۱۴۷.
۴. المحصول فی علم اصول الفقه، فخر رازی، محمد بن عمر، ج۵، ص(۲۸۷-۲۸۵).



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۸۱، برگرفته از مقاله «علت متعدی».    

رده‌های این صفحه : علت(قیاس)




جعبه ابزار