• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعریف به خاصه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تعریف به خاصه یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و از اقسام رسم ناقص است.



تعریف به خاصه از اقسام رسم ناقص و خود بر دو قسم است:
۱. خاصه مفرده: عرض خاصی که به تنهایی در تعریف معرَّف ذکر می‌شود؛ مانند ضاحک در تعریف انسان.
[۲] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۵۷.

۲. خاصه مرکبه: چند کلی که مجموع آنها خاصه چیزی هستند؛ مانند پرنده زاینده در تعریف خفاش، زیرا پرواز کننده و زاینده، هیچ یک به خفاش اختصاص ندارد، ولی مجموع مرکب، از خواص آن است.
[۳] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۴۳.

از آنجا که تعاریفِ یاد شده، معرَّف را از غیر خود تمیز عرضی می‌دهند و مشتمل بر جنس قریب هم نیستند جزء رسم ناقص قرار گرفته‌اند، زیرا رسم تام (بنا بر مشهور) مؤلَّف از جنس قریب و خاصه است.
[۴] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۲۵۸.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین.    


۱. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۱۹.    
۲. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۵۷.
۳. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۴۳.
۴. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۲۵۸.
۵. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین، ص۳۰.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «تعریف به خاصه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۶.    



جعبه ابزار