• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعریف به مرکب مقوم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تعریف به مرکب مقوم یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تعریف مرکب از مقومات و ذاتیات معرَّف است.



معرِّف یا بسیط است و یا مرکب. اگر مرکب، فقط از کلیات عرضی و یا از کلیات ذاتی و عرضی لازم ترکیب شده باشد آن را «مرکب لازم» گفته‌اند، و اگر از کلیات ذاتی -مقوم ذات موضوع- ترکیب شده باشد «مرکب مقوِّم» نام گرفته است، از این رو تعریف به مرکب بر دو قسم است:
۱. تعریف به مرکب لازم؛
۲. تعریف به مرکب مقوِّم.
هر یک از این ترکیب‌ها یا ثنائی هستند و یا بیشتر، که برخی از صور آنها صحیح و برخی غیر صحیح است.


اقسام صحیح ترکیب ثنائی عبارت‌اند از:
۱. تعریف مرکب از جنس و فصل قریب، مانند حیوان ناطق در تعریف انسان؛
۲. تعریف مرکب از جنس بعید و فصل قریب، مانند جسم ناطق در تعریف انسان؛ این دو، از اقسام تعریف به مرکب مقوم محسوب می‌شوند.
۳. تعریف مرکب از جنس قریب و خاصه، مانند حیوان ضاحک در تعریف انسان؛
۴. تعریف مرکب از جنس بعید و خاصه، مانند جسم ضاحک در تعریف انسان؛ این دو از اقسام تعریف به مرکب لازم شمرده می‌شوند.
[۲] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۲۵۸.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین.    


۱. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین، ص۳۰.    
۲. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۲۵۸.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «تعریف به مرکب مقوم»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۶.    



جعبه ابزار