• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفسیر عرفانی باران

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف






باران از اصطلاحات عرفان و تصوف نیست؛ اما در بعضی تفسیرهای عرفانی برای آیاتی که ویژگی « طهور » بودن باران و کارکرد آن را در تطهیر بازگو کرده‌اند، معناهایی آمده‌است.
از قدیمی‌ترین این معناها، گزارش سُلَّمی در تفسیر این دو آیه است که افزون بر تأثیر باران در طهارت ظاهری، معنایی عرفانی از طهارت را نیز بازگو می‌کند.
[۳] حقائق التفسیر، ج‌۱، ص‌۲۵۸.
[۴] حقائق التفسیر، ج‌۲، ص‌۶۲‌.
در تفسیر آیه «یُنَزِّلُ عَلَیکُم مِنَ السَّماءِ ماءً لِیُطَهِّرَکُم بِهِ» سُلَّمی از ابن‌عطاء روایت می‌کند که خداوند رحمتی بر بندگان فرو فرستاد تا نوری برای قلبها و درمانی برای وسوسه دلهایشان باشد.
[۶] حقائق التفسیر، ج‌۱، ص‌۲۵۸.
ابن عربی «ماء» را در این آیه ، « علم‌الیقین » می‌داند، که فرود آمده است تا خباثت‌نفس آدمی را بزداید.
[۷] تفسیر ابن‌عربی، ج‌۱، ص‌۴۷۰.
شریف لاهیجی در معنای باطنی این آیه از امام باقر (علیه‌السلام) روایت می‌کند که « سماء » پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و « ماء » علی (علیه‌السلام) است و خدا به وسیله امام علی (علیه‌السلام) دل کسانی را که ولایت آن حضرت را بپذیرند تطهیر می‌کند.
[۸] تفسیر شریف لاهیجی، ج‌۲، ص‌۱۶۷‌۱۶۸.
در تفسیر آیه «و‌اَنزَلنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهورا» سُلَّمی تأثیر باران در طهارت قلب را نقل می‌کند، افزون بر این از نصرآبادی روایت‌می‌کند که ماء طهور ، آب محبتی است که بر قلب عارفان می‌بارد.
[۱۰] حقائق‌التفسیر، ج‌۲، ص‌۶۲‌.
میبدی نیز این سخن را از نصرآبادی نقل کرده است.
[۱۱] کشف الاسرار، ج‌۷، ص‌۵۵‌.
ابن‌عربی ماء طهور را آب علم می‌داند که از آسمان روح نازل شده است تا خداوند به وسیله آن، انسان را از باورهای پلید و نادانیهای زیان‌بار پاک کند و قلب مرده از جهالت او‌را زندگی بخشد.
[۱۲] تفسیر ابن‌عربی، ج‌۲، ص‌۱۶۲.





۱. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۸.    
۲. انفال/سوره۸، آیه۱۱.    
۳. حقائق التفسیر، ج‌۱، ص‌۲۵۸.
۴. حقائق التفسیر، ج‌۲، ص‌۶۲‌.
۵. انفال/سوره۸، آیه۱۱.    
۶. حقائق التفسیر، ج‌۱، ص‌۲۵۸.
۷. تفسیر ابن‌عربی، ج‌۱، ص‌۴۷۰.
۸. تفسیر شریف لاهیجی، ج‌۲، ص‌۱۶۷‌۱۶۸.
۹. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۸.    
۱۰. حقائق‌التفسیر، ج‌۲، ص‌۶۲‌.
۱۱. کشف الاسرار، ج‌۷، ص‌۵۵‌.
۱۲. تفسیر ابن‌عربی، ج‌۲، ص‌۱۶۲.



مرکز دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «باران».    



جعبه ابزار