• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جمع با تفریق و تقسیم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جمع با تفریق و تقسیم جمع کردن امور متعدد در حکم واحد و سپس فرق نهادن و تقسیم آن‌ها است.



«جمع با تفریق و تقسیم» یکی از اسلوب‌های بدیعی قرآن، و به این معنا است که چیزهای متعددی در یک حکم جمع شوند، سپس بین آن‌ها جدایی بیفتد و تقسیم شوند؛

۱.۱ - مثال

(یوم یات لا تکلم نفس الا باذنه فمنهم شقی وسعید فاما الذین شقوا ففی النار لهم فیها زفیر وشهیق … واما الذین سعدوا ففی الجنة…)؛ «روزی (است) که چون فرا رسد هیچ کس جز به اذن وی سخن نگوید آنگاه بعضی از آنان تیره بختند و (برخی) نیکبخت. و اما کسانی که تیره بخت شده‌اند در آتش فریاد و ناله‌ای دارند… اما آن‌ها که خوشبخت شدند جاودانه در بهشت خواهند ماند….» .
این آیه حکم واحدی برای همه نفوس مطرح کرده است - چون نکره در سیاق نفی، معنای عموم دارد - سپس بین نفوس مختلف جدایی انداخته است و به بهشتی و جهنمی تقسیم شده‌اند.
[۳] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۱۲۳.



۱. هود/سوره۱۱، آیه۱۰۵ - ۱۰۸.    
۲. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۳۱۵.    
۳. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۱۲۳.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «جمع با تفریق و تقسیم».    



جعبه ابزار