• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حجره (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حجرات (لغات‌قرآن).

حُجْره (به ضم حاء و سکون جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای غرفه و اتاق که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص ناتوانی انسان از توصیف خدای تعالی و نکوهش معاویه از این واژه استفاده نموده است.



حُجْره به معنای غرفه و اتاق آمده، و جمع آن «حجرات» است.
واژه «حجره» (به فتح حاء) به معنای ناحیه آمده است و جمع آن حَجَرات (به فتح حاء و جیم) است، که یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص ناتوانی انسان از توصیف خدای تعالی فرموده است: ««اِنْ کُنْتَ صَادِقاً اَیُّهَا الْمُتَکَلِّفُ لِوَصْفِ رَبِّکَ فَصِفْ جِبْرِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ جُنُودَ الْمَلاَئِکَهِ الْمُقَرَّبِینَ فِی حُجُرَاتِ الْقُدُسِ»؛ ای کسی که خود را برای بیان اوصاف پروردگارت به زحمت افکنده‌ای! اگر راست می‌گویی جبرئیل و میکائیل و لشکر فرشتگان مقربین را وصف کن.»
امام (علیه‌السلام) در پاسخ مردی که از ایشان پرسیدند که چگونه قومتان شما را از مقام خلافت کنار زدند، در حالی که سزاوارترین فرد برای این مَنصَب، بودید؟ امام (علیه‌السلام) در پاسخ فرمودند: آن استبدادی بود که گروهی بخل ورزیده و گروهی سخاوتمندانه گذشتند! داوری با خداوند است؛ آنگاه در ادامه افزودند: ««وَ دَعْ عَنْکَ نَهْباً صِیحَ فِی حَجَرَاتِهِ • • • وَ لَکِنْ حَدِیثاً مَا حَدِیثُ الرَّوَاحِلِ»؛ سخن از غارت‌هایی که در گذشته واقع شد، رها کن و از غارت امروز سخن بگو (که خلافت اسلامی به وسیله معاویه و دار و دسته منافقان مورد تهدید قرار گرفته! بحث درباره گذشته خلافت را با تمام اشکالاتش رها کن.»
این شعر از امرء القیس است، که شرح آن در نهج البلاغه عبده آمده است.

این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۲، خطبه۱۸۲.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۱، خطبه۱۶۲.    
۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۸۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حجره»، ج۱، ص۲۵۲.    






جعبه ابزار