• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوعلی حسین بن محمد قبّانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوعلی حسین بن محمد بن زیاد قبّانی نیشابوری عبدی (پس از ۲۱۰-۲۸۹ هـ)، از مورخان و محدثان بزرگ خراسان در قرن سوم هجری قمری بود، به گونه‌ای که از ارکان حدیث و حافظان موثق عصر خویش شمرده می‌شد.



ابوعلی حسین بن محمد بن زیاد قبّانی نیشابوری عبدی، از محدثان بزرگ خراسان بود و بعد از سال ۲۱۰ هـ به دنیا آمد.
از دوران کودکی و رشد وی چیزی در اختیار نیست، اما آورده‌اند که وی از اسحاق بن راهویه، منصور بن ابی‌مزاحم، سهل بن عثمان، عمرو بن زراره و ابراهیم بن محمد شافعی در مکه، مدینه، خراسان و عراق استماع حدیث کرده و محدثانی چون محمد بن اسماعیل بخاری، زکریا بن محمد بن بکّار و احمد بن محمد بن عبیده از وی نقل حدیث کرده‌اند.
قبّانی فردی محدث، مورخ و یکی از ارکان حدیث و حافظان موثق عصر خویش در نیشابور بود و اصحاب حدیث در این شهر بعد از مسلم بن حجاج به او روی آوردند.
وی ملازم با امام بخاری بوده و برای کسب حدیث، چنان‌که ذکر شد، سفرها نمود.


قبّانی در سال ۲۸۹ هـ درگذشت و ابوعبدالله بوشنجی بر وی نماز گزارد
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۸۰.
و سپس در مقبره حسین بن معاذ به خاک سپرده شد.


کتاب‌های المسند، الابواب، التاریخ، الکنی و اتباع الاتباع از قبّانی است.


۱. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۵۱.    
۲. سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۱۰، ص۳۲۰.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۱، ص۱۶۵.    
۴. عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۶۸.    
۵. ابن‌اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۱۲.    
۶. ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۷۴.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۵۰۰.    
۸. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، معرفة علوم الحدیث، ص۷۹.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۵۸.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۸۰.
۱۱. صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۸۴.    
۱۲. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۶، ص۴۷۸.    
۱۳. سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۱۰، ص۳۲۰.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۴۱۶.    
۱۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۳۰.    
۱۶. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۲۵۳.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۸۱، برگرفته از مقاله «ابوعلی حسین بن محمد بن زیاد قبّانی».






جعبه ابزار