• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حلاوت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حلاوت (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))


حلاوة از واژگان نهج البلاغه به معنای شیرینی است. حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف دنیا و در رابطه با استغفار واقعی از این واژه استفاده نموده است.


حلاوة به معنای شیرینی است.
[۱] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۱۰۶.    
[۲] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۸۰۵.    


امام فصاحت و امام سخن (علیه‌السّلام) در وصف دنیا فرموده: «لم یکن امرؤ منها فی حبرة الّا اعقبته بعدها عبرة... و ان جانب منها اعذوذب و احلولی، امرّ منها جانب فاوبی»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۵۳، خطبه ۱۱۰.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۱۶، خطبه ۱۰۹.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۴، خطبه ۱۱۱.    
(نبوده مردی در آن در سروری مگر آنکه بعد از آن اشکی (غمی) تعقیبش کرده ... و اگر جانبی از آن گوارا و شیرین شود، جانب دیگری تلخ و با «وبا» می‌گردد) «احلولی الشی‌ء احلیلاء» یعنی شیرین شد.
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۳.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۵۰.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج، ص.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۰.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۳۰.    
)

حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با استغفار واقعی فرموده: «و السادس ان تذیق الجسم الم الطاعة کما اذقته حلاوة المعصیة»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۸۰، حکمت ۴۰۷.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۵۳، حکمت ۴۱۶.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵۰، حکمت ۴۱۷.    
(ششم آن كه به همان اندازه كه شيرينى معصیت و گناه را چشيدى زحمت طاعت را نيز بچشى)
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۱.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵۲.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵۲.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۳۶۶.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۹۶.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۵۶.    
)

حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «مرارة الدنیا حلاوة الاخرة و حلاوة الدنیا مرارة الآخرة»
[۲۱] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۰، حکمت ۲۴۲.    
[۲۲] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۸، حکمت ۲۵۱.    
[۲۳] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱۲، حکمت ۲۵۱.    
(تلخى دنيا شيرينى آخرت و شيرينى دنيا تلخى آخرت است).
[۲۴] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۳.    
[۲۵] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۰.    
(شرح‌های حکمت:
[۲۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۰.    
[۲۷] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۷۹.    
[۲۸] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۱۷.    
[۲۹] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۸۵.    
)
حضرت (علیه‌السلام) درباره زنان فرموده: «المراة عقرب حلوة اللّسبة»
[۳۰] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۶.    
[۳۱] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۶۴، حکمت ۶۱.    
[۳۲] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۹، حکمت ۶۱.    
«لسبه» به کسر اوّل به معنی معاشرت است (زن عقرب است ولی معاشرت وی شیرین می‌باشد) گوئی منظور از عقرب بودن اذیت زن است نسبت به مرد.
[۳۳] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷.    
[۳۴] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۳۵] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۰.    
[۳۶] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۳۷۵.    
[۳۷] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۹۹.    
[۳۸] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۹۸.    
)

نوزده مورد از این ماده در «نهج البلاغه» آمده است.

۱. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۱۰۶.    
۲. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۸۰۵.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۵۳، خطبه ۱۱۰.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۱۶، خطبه ۱۰۹.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۴، خطبه ۱۱۱.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۳.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۳.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۵۰.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج، ص.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۰.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۳۰.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۸۰، حکمت ۴۰۷.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۵۳، حکمت ۴۱۶.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵۰، حکمت ۴۱۷.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۱.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵۲.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۵۲.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۳۶۶.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۹۶.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۵۶.    
۲۱. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۰، حکمت ۲۴۲.    
۲۲. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۸، حکمت ۲۵۱.    
۲۳. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱۲، حکمت ۲۵۱.    
۲۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۳.    
۲۵. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۰.    
۲۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۰.    
۲۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۷۹.    
۲۸. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۱۷.    
۲۹. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۸۵.    
۳۰. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۶.    
۳۱. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۶۴، حکمت ۶۱.    
۳۲. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۹، حکمت ۶۱.    
۳۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷.    
۳۴. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۰.    
۳۵. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۰.    
۳۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۳۷۵.    
۳۷. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۹۹.    
۳۸. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۹۸.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حلاوة»، ج۱، ص۲۹۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 242 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 407 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 56 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 110 نهج البلاغه
جعبه ابزار