• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکم تیمم (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



واژه تیمّم، از ریشه یمم، در لغت به معنای «قصد کردن» و «روی آوردن به یک کار یا یک چیز» است.



تیمم بر جنب جهت اقامه نماز ، در صورت نبود آب واجب است.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری... ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است».
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!».


تیمم بر بیمار جهت نماز گزاردن، در صورت ضرر داشتن آب برای او واجب است.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی... فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند ، بخشنده و آمرزنده است».
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین... وان کنتم مرضی... فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!».


تیمم بر مسافر برای نماز، در صورت نیافتن آب واجب می‌باشد.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر... فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است». در روایات و اخبار تفسیر دیگری برای آیه نیز آمده است و آن اینکه منظور از (صـلوة) در آیه محل نماز‌گذاردن و مسجد است یعنی در حال جنابت وارد مساجد نشوید.
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر... فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!».


تیمم بر محدث در صورت نیافتن آب، برای برپایی نماز واجب است.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط... فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است».
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین... وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط... فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!».


تیمم بر مطلق زمین پاک واجب می‌باشد.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری... ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است». (مطلق زمین، یعنی خاک و چیزهایی که از خاک است، مانند غبار ، کلوخ ، سنگ و... و برداشت بر این اساس است که «صعید» اعم از خاک باشد)
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!». کلمه (تیمم) به معناى قصد کردن است، و کلمه (صعید) به معناى رویه و پوست زمین است، (آنچه از ظاهر زمین به چشم مى‌خورد) و توصیف صعید به اینکه صعیدى طیب باشد با در نظر گرفتن اینکه طیب از هر چیزى است که حال و وضعى به مقتضاى طبع اولیه‌اش داشته باشد براى اشاره به این بوده که شرط است در خاک تیمم، اینکه حالت اصلى خود را داشته باشد، مثلا از خاک یا سنگهاى طبیعى معمولى باشد، نه خاکى که با پخته شدن و حرارت دیدن حالت اصلى خود را از دست داده.


تیمم بر زمین مباح واجب است.
«... وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است». (بر این اساس که واژه «طیب» اعم از پاک و مباح باشد)
«... وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!».


در تیمم زدن دو دست بر زمین پاک، لازم است.
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق... وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!». (از امام باقر (علیه‌السّلام) روایت شده است که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بعد از خواندن آیه مذکور چنین تیمم کردند: دستش را بر زمین زد، سپس با دستان خود جبینش را مسح کرد و پس از آن با کف دست، دست دیگری را مسح نمود.)


دست کشیدن بر صورت و دستها، از واجبات تیمم است.
«... وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم....؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند ، بخشنده و آمرزنده است».
«... وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!».


مقدم داشتن مسح صورت بر دستها واجب است.
«... وان کنتم مرضی او علی سفر... فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم....؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است».
«... وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!». کلمه (مسح) به معناى کشیدن دست و یا هر عضو دیگر از لامس ‌ است بر شىء ملموس، بدون اینکه حائلى بین لامس و ملموس باشد.


رعایت موالات در تیمم واجب است.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است».
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!». (اگر امر فوری باشد برداشت یاد شده قابل استفاده است. )


تیمم هنگام دسترسی به آب باطل است.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است».
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!».


تیمم، موجب اباحه ، نماز، نه رافع حدث می‌باشد.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر ، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است».
«یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا وان کنتم مرضی او علی سفر اوجاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم منه...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید و غسل کنید! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده (قضای حاجت کرده‌)، یا با زنان تماس گرفته و آمیزش جنسی کرده‌اید، و آب برای غسل یا وضو نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت (پیشانی‌) و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید!».


تیمم در حال مستی باطل است.
«یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی... فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید -مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب برای وضو یا غسل نیافتید، با خاک پاکی تیمّم کنید! به این طریق که صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است». (نهی از نزدیک شدن به نماز می‌تواند اشاره به بطلان وضو، غسل و تیمم نیز باشد، زیرا نزدیک شدن به نماز با آنها تحقق می‌یابد)


۱. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۲. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۳. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۴. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۵. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۳، ص۴۳۹.     .
۷. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۸. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۹. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۱۰. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۱۱. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۱۲. طباطبائی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۵، ص۳۷۲.    
۱۳. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۱۴. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۱۵. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۱۶. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر عیاشی، ج۱، ص۲۴۴، ح ۱۴۴.    
۱۷. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۱۸. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۱۹. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۲۰. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۲۱. طباطبائی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۵، ص۳۵۹.    
۲۲. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۲۳. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۲۴. سیوری، جمال الدین مقداد بن عبد الله، کنزالعرفان، ج۱، ص۸.    
۲۵. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۲۶. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۲۷. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    
۲۸. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۲۹. نساء/سوره۴، آیه۴۳.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم تیمم»    



رده‌های این صفحه : آیات الاحکام | تیمم | موضوعات قرآنی




جعبه ابزار