حکومت به توسعه موضوع

حکومت به توسعه موضوع به توسعه تعبّدی افراد موضوع دلیل محکوم، توسط دلیل حاکم اطلاق می‌شود.

فهرست مندرجات

۱ - تعریف

حکومت به توسعه موضوع، به معنای تفسیر و نظارت دلیل حاکم، بر دلیل محکوم، از راه ایجاد توسعه تعبدی در ناحیه افراد موضوع دلیل محکوم می‌باشد، مانند این که مولا بگوید: «الخمر حرام»، آن گاه دایره افراد موضوع را توسعه تعبدی داده و بگوید: «کل مسکر خمر»؛ یعنی فقاع و نبیذ و غیره را نیز تعبداً زیر عنوان خمر وارد کند تا حکم حرمت شامل آنها نیز بشود.
در کتاب « اصول الفقه » آمده است:
«لان الحکومة علی قسمین:... قسم بتوسعته، مثل ما لو قال عقیب الامر باکرام العلماء «المتقی عالم» فان هذا یکون حاکما علی الاول و لیس فیه اخراج بل هو تصرف فی الموضوع بتوسعة معنی العالم ادعاء الی ما یشمل المتقی، تنزیلا للتقوی منزلة العلم فیعطی للمتقی حکم العلماء من وجوب الاکرام و نحوه و مثاله فی الشرعیات: «الطواف صلاة» فان هذا التنزیل یعطی للطواف الاحکام المناسبة التی تخص الصلاة من نحو احکام الشکوک».

۲ - پانویس

[ویرایش]

۱.	↑ مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۲۲.
۲.	↑ مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۲، ص۲۰۳.
۳.	↑ حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۶۱-۶۰.
۴.	↑ جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۸، ص۲۹.
۵.	↑ مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۰۴.

۳ - منبع