• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

داود بن جرّاح کاتب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابومحمد داود بن جرّاح بن مهاجر کاتب (م ۲۹۱ هـ)، از کاتبان ایرانی‌منسب در دوره خلفای عباسی بوده و در املا و روایت حدیث نیز دستی داشته است. داود دارای منصب‌هایی در دربار خلفای عباسی بود.



ابومحمد داود بن جرّاح بن مهاجر حسنبس بن صبار بخت بن شهریار کاتب، داود جد علی بن عیسی، وزیر مقتدر عباسی (خلافت ۲۹۵-۳۲۰ هـ)، و دارای تبار ایرانی و منسوب به ناحیه‌ای به نام دیرقنّی، نزدیک بغداد و از بزرگان کتّاب بود.
وی در زمان خلافت متوکل (۲۳۲-۲۴۷ هـ) ریاست دیوان زمام را به عهده داشت. همچنین در دوره مستعین (خلافت ۲۴۸-۲۵۲ هـ) به سمت دبیری وی منصوب شد و مدتی کاتب ابراهیم بن عباس صولی نیز بود. با همه اینها ابن‌عبدربه نام او را در زمره کاتبانی که استحقاق این سمت را نداشتند، آورده است.
وی همچنین در املا و روایت حدیث نیز دستی داشته است. ابن‌جرّاح مطالبی از فضل بن مروان نقل نموده است.


کتاب التاریخ و اخبار الکتّاب، کتاب الرسائل و کتاب الامم السالفه اثر داود بن جرّاح می‌باشد. حاجی خلیفه از کتاب اخیر با عنوان الجامع الکبیر فی اخبار الامم یاد کرده است.


داود بن جرّاح سرانجام در سال ۲۹۱
[۱۱] حاجی خلیفه، مصطفى بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۵۷۱.
و به قولی ۲۵۲ هـ درگذشت.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۳] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۶، ص۹۱۵۳.



۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۱۴.    
۲. تنوخی، محسن بن علی، الفرج بعد الشدة، ج۱، ص۲۱۲.    
۳. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۶۱.    
۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۹۱.    
۵. ابن‌عبدربه، احمد بن محمد، عقد الفرید، ج۴، ص۲۵۲.    
۶. ر. ک:ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱، ص۴۳.    
۷. ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۴۷۳.    
۸. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۶۱.    
۹. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۹۱.    
۱۰. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۵۷۱.    
۱۱. حاجی خلیفه، مصطفى بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۵۷۱.
۱۲. بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۵۹.    
۱۳. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۶، ص۹۱۵۳.
۱۴. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج۳، ص۱۰۲۷.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۲۶، برگرفته از مقاله «ابومحمد داود بن جرّاح کاتب».






جعبه ابزار