• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دجله (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




دِجْلِه (به کسر دال و سکون جیم) از واژگان نهج البلاغه یكى از پر آب ترين رودهاى آسياى غربى به طول دو هزار كيلومتر است كه از تركيه سرچشمه گرفته و از ديار بكر و موصل و بغداد عبور مى‌كند و به فرات وصل شده و شط العرب را تشكيل مى‌دهد و به خلیج فارس مى‌ريزد. آن فقط يک بار در نهج البلاغه آمده است.



دِجْلِه یكى از پر آب ترين رودهاى آسياى غربى به طول دو هزار كيلومتر كه از تركيه سرچشمه گرفته و از ديار بكر و موصل و بغداد عبور مى‌كند و به فرات وصل شده و شط العرب را تشكيل مى‌دهد و به خليج فارس مى‌ريزد. «دجله»- به كسر دال- است به فتح آن هم گفته مى‌شود.


حضرت علی علیه السلام در بيست و پنجمين شوال سال ۳۷ در «نخيله» آنگاه كه آماده حركت به صفین بود فرمود: «وَقَدْ رَأَيْتُ أَنْ أَقْطَعَ هذِهِ الْنُّطْفَةَ إِلَى شِرْذِمَة مِنْكُمْ مُوَطِّنِينَ أَكْنَافَ دَجْلَةَ فَأُنْهِضَهُمْ مَعَكُمْ إِلَى عَدُوِّكُمْ» «مى‌خواهم از اين آب فرات بگذرم به طرف عدّه كمى از مردم كه در اطراف دجله وطن اختيار كرده‌اند، تا آن‌ها را بر انگيزم كه با شما به جنگ دشمن بروند.» شرح‌های خطبه: ()


آن فقط يكبار در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۵.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۱۷۷.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۹، خطبه ۴۸.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۹۳-۹۴، خطبه ۴۸.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۷، خطبه ۴۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۹، خطبه ۴۸.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۸.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۹-۲۷۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۲، ص۵۴۰-۵۴۱.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۱-۲۷۳.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۰.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۹، خطبه ۴۸.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دجله»، ج۱، ص۳۷۵-۳۷۶.    






جعبه ابزار