• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

روزنامه سفر مازندران‌ (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کتاب «سفرنامه سفر مازنداران»، تالیف ناصرالدین شاه قاجار به زبان فارسی گزارش سفر وی به مازنداران می‌باشد.



این کتاب که به وسیله شاه قاجار در سال ۱۲۹۲ ق نوشته شده، در واقع خاطرات سفر ایشان می‌باشد و در آن بیشتر به تعریف و تمجید شاه از اینکه وضع مردم خوب است و کشور در امن وامان... پرداخته شده است. سفرنامه مازندران به دلیل آن که منبعی مهم در مازندران شناسی، تاریخ سیاسی قاجاریه از زاویه دید، بالاترین شخص مملکت و راس هرم قدرت ، شخصیت شناسی عصر ناصری، داده‌های تاریخی و باستان شناسی و شکارنامه‌های فارسی است.


کتاب؛ شامل مقدمه، متن و فهرست مطالب می‌باشد. کتاب به ادبیات دوران قاجار نوشته شده و آمیخته با کلمات عربی است.
[۱] روزنامه سفر مازندران‌، ناصرالدین شاه قاجار، ص۱-۲۸۳.



مقدمه کوتاه مولف در چند سطر به بیان تمجید از ناصرالدین شاه، از طرف صنیع الدوله مستنسخ این متن می‌باشد.
کتاب با جمله «حالا اواخر سنبله است هواها خوب و ناخوشی نیست ارزانی و فراوانی نعمت الحمد لله زیاد است» آغاز می‌شود.
کتاب شرح ماوقع حدود سه ماه و نیم روز، سفر شاه قاجار برای سرکشی به مناطق مازندران می‌باشد که از شنبه هفدهم شعبان شروع می‌شود و تا شنبه پنجم ذی القعده ادامه پیدا می‌کند.
نمونه‌ای از متن کتاب این چنین است که... «( پنجشنبه ششم رمضان ) پنجشنبه ششم صبح باید برویم بقریه پول که یکی از دهات معظم خواجه وند نشین کجور است رودخانه زانوس و میخ ساز که دیروز ذکر شد جائیکه بهم وصل می‌شوند دره تنک عمیق جنگل پر بیراهه است و هر قدر پائین تر میرود این دره گودتر و بیراهه تر می‌شود اما طرفین دره راه عبور است امروز هوا بسیار خوبست سر کوهها را مه گرفته لیکن پائین بی مه و صاف و خوش هواست ما از دست راست دره و رودخانه میرفتیم راه بسیار باصفا و پر آب و پر گل است و تا اردو زیاده از دو فرسخ مسافت نبود بحوالی اردو که رسیدیم آنطرف دره و رودخانه مذکور کوهی دیدم پر جنگل و با صفا مگر قدری از وسط این کوه طبیعت بی جنگل بود و لیکن اطرافش جنکل تاریک انبوهی بود میل کردم آنجا بردم اما از این دره و رودخانه بآن طرف هیچ راه نبود مگر در نزدیکی سراپرده که زیر قریه پول افتاده بود از محلی که قاطرخانه بود راهی از دره و رودخانه بآنطرف داشت یک پلی هم بر روی رودخانه بود که عبور از آن با اسب خطر داشت پیاده کذشتم کل قاطرها را آورده بودند آب میدادند راه را کرفته بودند بزحمت زیاد گذشتیم...»
این سفرنامه به دلیل آن که منبعی مهم در مازندران شناسی، تاریخ سیاسی قاجاریه از زاویه دید بالاترین شخص مملکت و راس هرم قدرت، شخصیت شناسی عصر ناصری، داده‌های تاریخی و باستان شناسی و شکارنامه‌های فارسی در دوره قاجاریه محسوب می‌شود و حائز اهمیت ویژه می‌باشد.


کتاب با بخش فهرست‌ها که شامل: فهرست اشخاص و اقوام، فهرست اماکن و فهرست اصطلاحات می‌باشد، پایان می‌پذیرد.


۱. روزنامه سفر مازندران‌، ناصرالدین شاه قاجار، ص۱-۲۸۳.



نرم افزار تاریخ اسلامی ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.



جعبه ابزار