زبان قرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«زبان قرآن» کتابی به قلم مقصود فراستخواه و به زبان
فارسی است.
«زبان قرآن» کتابی است به زبان فارسی، بنا به گفته مؤلف در مقدمه کتاب، در این کتاب از منظر زبان شناختی و زیباشناختی به
قرآن نگاه شده است، هرچند زبان قرآن ممکن است از دیدگاههای گوناگون، موضوع مطالعات بسیار باشد اما این کتاب از نگاه زیباشناختی گزارشی تاریخی ارائه و رویکردهای گوناگون به این کلام آسمانی و سیر تطور آنها را بیان داشته است. بنابراین مرکز ثقل بحثها زیباشناسی است اما احیانا ملاحظاتی معرفت شناسانه و زبان شناسانه نیز در کار آمده است. در این پژوهش نه تنها اثر موسیقایی کلام بلکه جنبه‌های آوا- معنایی (
فونو -
سمانتیک) و هنر تصویری و دراماتیکی آن نیز مد نظر بوده است. بخشی دیگر از مباحث کتاب، درباره زبان تمثیلی، کنایی و نمادین قرآن، از نظرگاه معنی شناسی (علم دلالت) و زیباشناسی است. و در پایان از آراء گوناگون در باب
حروف مقطعه سخن رفته است. کتاب آراء متقدمان را با متاخران مقایسه کرده و نمونه‌های گوناگون تاریخی را، از گذشته تا به روزگار معاصر، فرادست آورده است.
این کتاب دارای یک مقدمه و ۱۴ فصل می‌باشد که در ابتدای هرفصل چکیده آن فصل آمده است.
فصل اول: فلسفه‌های و زبان
دین (نگاهی از بیرون و با فاصله دور).
فصل دوم: خاستگاه و سیر تاریخی توجهات و مطالعات زیباشناختی در زبان قرآن (
اعجاز بیانی ) گزارشی تاریخی.
فصل سوم: عنصر آهنگ و زیبایی در
زبان دین .
فصل چهارم: آواشناسی زبان قرآن، انسجام و روانی آن و سنفونیهای زیبایش.
فصل پنجم: هماهنگی (
هارمونی ) آیات و پایان بندها.
فصل ششم: برخی تقارنهای زیبای دیگر در بافت زبان قرآن، مانند
اشتقاق ،
جناس ،
طباق و تقابل ،
مشاکله ،
عکس و...
فصل هفتم: معادله آوایی- معنایی (
فونو -
سمانتیک ) در زبان قرآن.
فصل هشتم: هنر تصویری در زبان قرآن.
فصل نهم: زبان بی نهایت خرد- معنایی بی نهایت خرد (
کوانتم زبان قرآن).
فصل دهم: سخن سخته و زبان سنجیده قرآن.
فصل یازدهم: جانشین ناپذیری و بی بدیلی در واژگان و تعابیر قرآنی.
فصل دوازدهم: ابررسانایی در زبان قرآن.
فصل سیزدهم: عنصر
مجاز ،
کنایه ،
استعاره و
تمثیل در زبان قرآن.
فصل چهاردهم: حروف رمز (کدها) در زبان قرآن.
در پایان کتاب هم پنج پیوست و کتابشناسی- اضافه شده است.
پیوستها عبارتند از: پیوست ۱: اشاره‌ای بر توجه به آگاهی و
عقل و استدلال در زبان قرآن. پیوست ۲: اشاره‌ای به لزوم هم سخنی زبان ایمان با زبانهای دیگر. پیوست ۳: فهرست برخی از جلوه‌ها و جنبه‌های مربوط به زیبایی‌های زبان قرآن در سخن
پیامبر و
ائمه -علیهم الصلاة و السلام -و صحابیان. پیوست ۴: اشاره‌ای به مبانی کلامی سخن گفتن خدا با رسولان. پیوست ۵: نقدی بر سیر تحول قرآن.
این کتاب به قلم مقصود فراستخواه نگارش یافته و در قطع رقعی با جلد شومیز و در ۳۲۰ صفحه برای بار اول در سال ۱۳۷۶ از سوی شرکت انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسیده است. منبع، ۱- مقدمه کتاب ۲- بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن، جاول، ص.۱۱۴۴
نرم افزار مشکاة الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
