• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زینت المجالس (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«زینت المجالس» تالیف مجد الدین محمد حسینی متلخص به مجدی ( قرن یازدهم ق)، کتابی است تاریخی در موضوعات متنوع و گوناگون که به زبان فارسی و در سال (۱۰۰۴ ق) تالیف گردیده است.



کتاب با مقدمه آقای احمد احمدی در اشاره‌ای مختصر به مباحث آغاز و مطالب در ده جزء و هر جزء، در چندین فصل، تنظیم شده است.
مؤلف، در بیان مطالب، از اشعار و حکایات فراوانی استفاده کرده است.
وی در ابتدای هر جزء، عنوان ده فصول را بیان کرده و سپس هر کدام را شرح داده است.
نثر کتاب، ادبیات قدیم فارسی و تا حدودی نثر مسجع و آهنگین است.
چنین به نظر می‌رسد که مؤلف موفق به اتمام دو فصل آخر از جزء نهم نشده است.
در بعضی از نسخ‌های کتاب، فصل نهم و دهم از جزء نهم، به عنوان ملحقات آورده شده است ولی در این نسخه، به این ترتیب بیان نشده و فصل نهم و دهم، جزء مطالب اصلی کتاب، آورده شده است.


فصل اول از جزء اول، در بیان معرفت کردگار می‌باشد.
مطالب فصول دیگر این جزء، به ترتیب زیر می‌باشد:
پیرامون معجزات انبیا ، کرامات اولیا و مقامات اصفیا ، در ذکر ملوک عجم و سلاطین گذشته، تاریخ خلفا و آثار آن‌ها، پادشاهان اسلام هم عصر عباسیان ، خاصیت عدالت ، سیره ملوک ، لطایف و ظرایف سخنان اهل زمان خود، کیاست ملوک، عدالت آیین و...
ابتدای جزء دوم، نامه‌ها و احکامی است که ملوک و سلاطین صادر می‌کردند. نویسنده در این رابطه، پیرامون فوائد تدبیرات سلاطین، فراست و زیرکی سلاطین و ملوک، مواعظ حکما نسبت به سلاطین، احکام غریب و عجیبی که سلاطین صادر می‌کردند توضیحاتی داده داده است.
فصل نهم در بیان حکایات نادر دبیران و فصل دهم شمه‌ای از لطائف حکایت نما می‌باشد.
مؤلف، در جزء سوم، پیرامون برخی از افراد و شغل آن‌ها از جمله: اطبا، منجمین، شعرا، مغنیان و معبران و همچنین مطالبی در مورد اخلاق پسندیده بیان کرده است.
جزء چهارم در بیان صفات اخلاقی نیکو مانند ادب ، شفقت و رحمت ، توکل ، سخاوت ، شجاعت ، صبر و شکر ، زهد و حزم و دور اندیشی و... می‌باشد. برای بیان و شرح این جزء از اشعار و حکایات فراوانی استفاده شده است.
مطالب جزء پنجم را می‌توان ادامه مطالب جزء قبل پیرامون صفات اخلاقی دانست. مؤلف، در این بخش، پیرامون فضیلت خاموشی، وفای به عهد ، اصلاح بین دو نفر ، کتمان راز ، فواید امانت ، مکارم اخلاق ، ثبات نیت ، فواید مشورت و اختلاف طبایع شرح و توضیح داده است.
جزء ششم با مذمت اخلاق رذیله ، مخصوصا حسد آغاز گردیده است. حرص ، طمع ، دروغ ، بخل ، نقض عهد و خلف وعده ، و... صفات دیگری است که مؤلف در این جزء به توضیح آن‌ها ژرداخته است.
هفتم، به بیان برخی از گناهان اختصاص یافته است؛ گناهانی مانند اسراف ، خیانت ، زنا ، کفران نعمت ، سعایت و...
مطالب فصل نهم در بیان مردم بد اصل، و فصل دهم در ذ کر زنان پارسا و نیکو سیرت است.
در جزء هشتم مطالبی در مورد فوائد خدمت ملوک ، عوائد خوف و فوائد رجاء، در بیان فر جبعد از شدت، مبتلایان به بلای عشق و... بیان گردیده و توضیحاتی پیرامون آن‌ها داده شده است.
جزء آخر با مطالب عجیب و غریب پیرامون خلقت و طول عمر آدمیان شروع می‌شود. مؤلف در این بخش، حکایت‌هایی همراه با شعر پیرامون این موضوع ذکر کرده است.
همچنین در این بخش، برخی مطالب غریب دیگر مانند غرایب و طلسمات ، غرایب طیور و... بیان شده است.
مباحث دیگر این جزء عبارت است از: ممالک جهان و احوال بعضی از آن‌ها؛ بیان عمارات رفیعه ؛ ذکر حیوانات درنده مضر؛ در بیان سلطنت مغولان؛ ایلکانیان؛ سلطنت ملوک سربداران ؛ ملوک تیموریان .
فصل دهم، پیرامون سلطنت صفویه و جلوس شاه طهماسب بر تخت سلطنت می‌باشد.


فهرست مطالب و موضوعات در ابتدای کتاب بیان شده است.
کتاب فاقد پاورقی می‌باشد.





نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).


رده‌های این صفحه : کتاب شناسی




جعبه ابزار