• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سجع مطرف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سجع مطرف به معنای یکسان بودن حروف سجع، با اختلاف بخش‌های عبارت به لحاظ وزن است.



در علم بدیع، برای سجع - و همچنین فواصل- اقسامی برشمرده‌اند. یکی از این اقسام، سجع مطرف است. سجع مطرف آن است که دو فاصله به لحاظ وزن، مختلفند اما در حروف سجع یکسان هستند. به عبارت دیگر، سجع مطرف توازن حروف واژه‌ها در «روی» یعنی حرف اصلی آخر کلمه است؛ مانند شاد، آزاد.



(ما لکم لا ترجون لله وقارا (وقد خلقکم اطوارا)).
(ا لم تر کیف فعل ربک باصحاب الفیل (ا لم یجعل کیدهم فی تضلیل) و ارسل علیهم طیرا ابابیل (ترمیهم بحجارة من سجیل)).
(والصبح اذا اسفر (انها لاحدی الکبر) نذیرا للبشر (لمن شاء منکم ان یتقدم او یتاخر)).
(یا ایها المدثر (قم فانذر) و ربک فکبر (و ثیابک فطهر)).



۱. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۷۶.    
۲. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۳۵۶.    
۳. نوح/سوره۷۱، آیه۱۳-۱۴..    
۴. فیل/سوره۱۰۵، آیه۱-۴..    
۵. مدثر/سوره۷۴، آیه۳۴-۳۷..    
۶. مدثر/سوره۷۴، آیه۱-۴..    



فرهنگ نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «سجع مطرف».    



جعبه ابزار