سید جلال مصطفوی کاشانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«دکتر سید جلال مصطفوی کاشانی» پزشکی متعهد ایرانی است که در نهم مهر
ماه ۱۲۸۷ ش در
تهران، به
دنیا آمد.
دیپلم دبیرستان را در
تبریز و با رتبه اول اخذ کرد و برای تحصیل پزشکی به تهران آمد و در سال ۱۳۰۸ ش، با عنوان شاگرد ممتاز، وارد دانشکده تهران شد و در
سال ۱۳۱۴ ش با رتبه شاگرد اول فارغ التحصیل شد. وی در شروع مطالعه کتب قدیمی به کتاب «
ذخیره خوارزمشاهی»، تالیف
سید اسماعیل جرجانی برخورد می‌کند و از مطالعه صفحات نخستین آن چنان هیجان زده می‌شود که با علاقه هر چه تمام تر، تقریبا هر روز به کتابخانه‌ها سرمی زند و سفارش می‌کند کتاب‌های قدیمی را برای او نگه دارند.
وی مدت ده سال پس از فراغت از تحصیل، تمام اوقات خود را به معالجه بیماران، تحقیق و مطالعه کتب طبی قدیم و جدید می‌گذراند، اما احساس می‌کند معلوماتش برای تشخیص و درمان ناقص است. بنابراین باز هم درصدد بر می‌آید تا به ادامه تحصیل و مطالعه در رشته‌های علوم پایه بپردازد. تصمیم می‌گیرد دوره مهندسی
شیمی را بگذراند. سرانجام، در سال ۱۳۲۶ ش به عنوان شاگرد اول رشته شیمی فارغ التحصیل شد و پس از آن با دیدی بازتر و تعمق ویژه به مطالعه و تحقیق در تاریخ پزشکی، به ویژه طب کهن ایران پرداخت. از سال ۱۳۲۶ ش که از هنرسرای عالی فارغ التحصیل شد و خود را از نظر معلومات شیمی کاملا مجهز برای تطبیق دادن مطالب
طب قدیم با
طب جدید می‌دید، اقدام به نگارش و درج مقالاتی در مطبوعات تالیف کتبی در زمینه شناسایی و ارزش عقاید پزشکان قدیم به ویژه ابن سینا کرد. همچنین به ایراد سخنرانی‌هایی در دانشگاه‌ها، سمینارها و گردهمایی‌ها پرداخت. او تمام عمر پربار خود را به بررسی تحولات دانش پزشکی از دوران قدیم و مقایسه طب قدیم و جدید و اثبات ارزنده بودن عقاید پزشکان قدیم به ویژه
ابن سیناوقف کرد و با تمام وجود، مشکلات و دشواری‌ها، از تلاش باز نایستاد. نتیجه این کوشش‌ها، تلاش‌ها و آشنا شدن ریشه‌ای او با طب قدیم، به ویژه طب غنی کهن ایران و دانش آموزی مستمر در طب امروزی، سبب شد تا او به دانش ژرف و وسیعی در این زمینه دست یابد. در سال‌های ۱۳۳۵ ش تا ۱۳۳۶ ش در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران به تدریس تاریخ پزشکی و طب قدیم ایران پرداخت و اندوخته علمی خود را به دانشجویان منتقل کرد.
از تیرماه ۱۳۳۶ ش به منظور بالا بردن سطح فرهنگ و آشنایی مردم با تاریخ علوم، به انتشار ماهنامه دنیای علم پرداخت و از ابداعات دانشمندان این مرز و بوم که متاسفانه بسیاری از آنان به نام تمدن غرب ثبت شده است، با مدارک مستند و مستدل طبی و مقالات متعدد، پرده برداشت. رنج و درد او، عقب ماندگی علمی و فرهنگی دنیای
اسلام بود و تلاش می‌کرد تا راه تجدید حیات
علم و دانش را در این مرز و بوم نشان دهد.
وی در سال ۱۳۵۸ ش برای تکمیل مطالعات و تحقیقاتش راجع به
ابن سینا، به پاریس سفر کرد و سه سال در آنجا اقامت کرد. طی این مدت، با پروفسور رولیه استاد و رئیس کرسی تاریخ پزشکی دانشکده پزشکی آشنا شد و برای استفاده از کتابخانه بخش تاریخ پزشکی و مطالعه کتاب‌های بسیار قدیمی و حضور در جلسات سخنرانی مربوط به تاریخ طب، تقاضا کرد به عضویت انجمن تاریخ طب پاریس درآید که پذیرفته شد.
وی در فروردین ماه ۱۳۶۳ ش با ارسال نامه‌ای به آیت‌الله خامنه‌ای- که در آن زمان ریاست جمهوری را برعهده داشتند- جهت شناساندن عظمت حقیقی فرهنگ و تمدن اصیل اسلام و اثبات برتری جنبه پزشکی آن بر پزشکی کنونی جهان، اعلام آمادگی کردند. مقام محترم ریاست جمهوری موافقت کردند که ایشان کار تحقیق و بررسی پیرامون کتاب
قانونابن سینا و شناساندن ارزش این کتاب بزرگ
علم طب را با همکاری و مساعدت نهاد ریاست جمهوری به انجام رسانند که متعاقب آن،
بنیاد پزشکی ابن سین ا تاسیس شد و طبق اساسنامه‌ای که به تصویب معظم له رسید، اداره امور آن به هیئت امنایی سپرده شد که اعضای آن عبارت بودند از وزیر بهداری، وزیر فرهنگ و آموزش عالی، رئیس
دانشگاه تهران، رئیس
دانشگاه شهید بهشتی، رئیس هیئت مدیره سازمان نظام پزشکی، رئیس کمیسیون بهداری
مجلس شورای اسلامی، رئیس دانشکده پزشکی و داروسازی دانشگاه تهران و مشاور عالی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری، هیئت امنا به اتفاق آراء دکتر مصطفوی را به ریاست این بنیاد برگزیدند.
وی تا اوخر
سال ۱۳۶۵ ش، مسئولیت این بنیاد را بر عهده داشت که به علت بروز مشکلاتی برای ادامه تحقیقات و معالجه خود به آلمان سفر کرد و در آنجا آخرین اثر خود را تحت عنوان
طب جاودانی به رشته تحریر درآورد که متاسفانه فرصت تکمیل آن را به دست نیاورد. ایشان در سال ۱۳۷۶ ش به
ایران بازگشت و در شانزدهم دی ماه ۱۳۷۷ ش، پس از نود سال عمر پربار پزشکی و علمی، دار فانی را وداع گفت.
وی علاوه برعلم پزشکی، دارای تحقیقات ارزشمندی در زمینه آثار دانشمندان ایران در عرصه علوم
ریاضیات،
فیزیک و
شیمی نیز هست.
مهم‌ترین آثار و تالیفات ایشان عبارتند از:
۱.
نهضت پزشکی یا لزوم تجدید نظر در اصول و مبانی طب امروز در دو جلد (۱۳۳۳ ش)
۲.
استفاده دانشمندان مغرب زمین از جبر و مقابله خیام (۱۳۳۹ ش)
۳. تصحیح و حاشیه نویسی سه کتاب
ذخیره خوارزمشاهی در چهار جلد (۱۳۴۴ ش- ۱۳۵۷ ش)
۴.
مقایسه طب قدیم ایران با پزشکی نوین (۱۳۵۸ ش).
۵. بررسی در
طب سنتی ایران و مقایسه آن با طب کنونی جهان (۱۳۶۰ ش).
۶.
ابن سینا امیر پزشکان جهان (۱۳۶۱ ش).
۷.
دارو مساله پزشکی قرن (۱۳۶۷ ش).
۸.
طب جاودان (ناتمام مانده است).
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
