• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شرعه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«شِرْعه» نیز در لغت به معناى راه مستقیم است
[۱] المعجم الوسیط، مادّه «شرع».
و چون بر وزن «فِعْله» است از آن نوع خاصّى از راه مستقیم اراده مى شود
[۲] التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، مادّه «شرع».
و بر همین اساس است که در قرآن کریم از راه ها و مذاهب مختلفى که به یک سرى عقاید و اصول و قوانین مشترک منتهى مى شود به «شِرعه» تعبیر شده است: (لِکُلّ جَعَلْنَا مِنْکُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجاً)
[۳] مائده، آیه ۴۸.
و روشن است که «ما به الامتیاز» شرایع آسمانی، امورى فرعى و عملى است و دقیقاً از همین نکته مى توان نتیجه گرفت که مراد از «شِرعه» خصوص احکام و فروعات عملى است و در نتیجه اخصّ و محدودتر از دو واژه «شریعت» و «دین» مى باشد.



امام‌ خمینی پیروی از شریعت و مراعات ظاهر آن را تنها راه رسیدن به طریقت و حقیقت می‌داند و معتقد است هیچ راهی در معارف الهی پیموده نمی‌شود مگر آنکه ظاهر شریعت مراعات شود و بدون اتصاف به ظاهر شریعت نمی‌توان به باطن دست یافت؛ همچنان که راه رسیدن به باطن اعمال شرعی و عبادات، مانند نماز، رعایت آداب شرعی در آن عبادت است و این امر راه مستقیم به اسرار ربوبیت و انوار غیبی است. امام‌ خمینی علم شریعت را راهی مستقیم به اسرار و تجلیات الهی و اساس اعمال ظاهری و تکالیف الهی می‌داند و بر این اعتقاد است که نزدیک‌ترین راه وصول الی‌الله و صراط مستقیم اهل سلوک راه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) اوست. ایشان با این اعتقاد که دستور تربیت انسان در شرایع الهی وجود دارد، معتقد است کسی که با مداومت بر انجام اعمال ظاهری شریعت و تبعیت از تکالیف الهی به باطن دست نیابد، باید بداند آن‌گونه که شایسته و بایسته‌ است بر انجام وظایف ظاهری قیام نکرده‌ است و درصورتی‌که سالک در ریاضت خود، طریق شریعت را در پیش نگیرد و به ریاضت‌های باطل روی آورد، نفس و شیطان درون او بر او تجلی می‌کند و به ادعاهای باطل و شطحیات مبتلا می‌شود و این درحقیقت از نقصان سلوک و بقای انانیت سالک است. به اعتقاد امام‌ خمینی، سالک پس از آنکه ملتزم به احکام شریعت شد و مشغول تهذیب باطن گردید، کم‌کم انوار غیبی الهی در آینه قلبش تجلی می‌کند و با جذبه‌های باطنی و عشق فطری ذاتی، مجذوب عالم غیب می‌شود و پس‌ از گذر از این مراحل، سلوک الی‌الله با دستگیری باطنی غیبی آغاز می‌شود و قلب، حق‌طلب و حق‌جو می‌شود و توجه قلب از طبیعت جدا شده به حقیقت می‌رسد.
[۱۳] خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۶، ص۳۸۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.



۱. المعجم الوسیط، مادّه «شرع».
۲. التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، مادّه «شرع».
۳. مائده، آیه ۴۸.
۴. آیة الله مکارم شیرازی،دائرة المعارف فقه مقارن،ج۱.    
۵. خمینی، روح‌الله، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، ص۲۰۱، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۰ قمری.    
۶. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۹۰-۲۹۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۷. خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث، ص۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۸. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۹۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۹. خمینی، روح‌الله، شرح دعاء السحر، ص۶۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.    
۱۰. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۸۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۱۱. خمینی، روح‌الله، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، ص۱۴۰، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۰ قمری.    
۱۲. خمینی، روح‌الله، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، ص۲۰۱، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۰ قمری.    
۱۳. خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۶، ص۳۸۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.

• دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی.






جعبه ابزار