• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شیرعلی بن محمد بنایی هروی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بَنایی هِرَوی، کمال الدین شیرعلی فرزند محمد سبز معمار ، شاعر، مؤلف و موسیقیدان نیمه دوم قرن نهم و اوایل قرن دهم بود.



تذکره نویسان به سال تولد او اشاره ای نکرده اند، اما برخی تولد او را ۸۵۷ دانسته اند. در هرات به دنیا آمد. از آغاز جوانی به فراگرفتن علوم ادبی و عقلی پرداخت و از فضلای زمان خود شد. سپس به شعر روی آورد
[۱] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
[۲] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۴ـ ۳۹۵، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
و چون پدرش بنّا بود، تخلص بنایی را برگزید.
[۳] تقی الدین بلیانی، عرفات العاشقین، نسخهعکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه ملک، ش ۵۳۲۴.
[۴] علی ابراهیم خلیل، تذکرة صحف ابراهیم، ج۱، ص۱۰۵، نسخه عکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ش ۶۶۳.
[۵] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
برخی،
[۶] کارل هرمان اته، تاریخ ادبیات فارسی، ج۱، ص۸۷، ترجمه با حواشی رضازاده شفق، تهران ۱۳۵۱ ش.
[۷] امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۶۰، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
[۸] امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۲۳۲، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
تخلص او را بنّایی دانسته اند، اما در دفتر اول دیوانش بدون تشدید آمده است. اشعاری نیز با تخلص «حالی» سروده است،
[۹] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۴، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
اما نباید او را با شاعران دیگری با تخلص «حالی»، از جمله دوست محمد سبزواری (متوفی ۹۳۹)، اشتباه کرد.
[۱۰] عبدالرسول خیامپور، فرهنگ سخنوران، ج۱، ص۲۴۴، تهران ۱۳۶۸ش.
او در خوشنویسی و موسیقی نیز مهارت داشت و در ساختن انواع تصنیف معروف بود.
[۱۱] تقی الدین بلیانی، عرفات العاشقین، نسخهعکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه ملک، ش ۵۳۲۴.
[۱۲] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
[۱۳] امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۶۰، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
[۱۴] امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۲۳۲، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.



بنایی در جوانی جزو شاعران دربار امیرعلیشیر نوایی (متوفی ۹۰۶) بود،
[۱۵] سعید نفیسی، تاریخ نظم و نثر فارسی در ایران و در زبان فارسی تا پایان قرن دهم هجری، ج۱، ص۳۱۰، تهران ۱۳۶۳ ش.
اما به سبب هزل گویی‌هایش امیرعلیشیر از او رنجید، و نیز به سبب تکبر ، مقبول مردم واقع نشد و بناچار از هرات مهاجرت کرد.
[۱۶] تقی الدین بلیانی، عرفات العاشقین، نسخهعکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه ملک، ش ۵۳۲۴.
[۱۷] امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۶۰، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
[۱۸] امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۲۳۲، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
[۱۹] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
به تصوف نیز گرایش داشت،
[۲۰] غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۳۴۸، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
[۲۱] امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۶۰، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
[۲۲] محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علیشاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۱۱۹، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران ۱۳۳۹ـ۱۳۴۵ ش.
بنایی از شاعران توانای عهد تیموری است، به طوری که او را اشعر شعرای خراسان می‌دانستند
[۲۳] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۴۰۱، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
غیاث الدین منصور دشتکی (متوفی ۹۴۸) درباره او گفته است : «ملای شاعران و شاعر ملایان» است.
[۲۴] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
تعبیرات و تشبیهاتی که مبتنی بر اطلاعات مختلف علمی و ادبی اوست، نشان می‌دهد که بدون تتبع در دیوان‌های پیشینیان به شاعری نپرداخته و فقط به قریحه و استعداد اکتفا نکرده است.
[۲۵] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۴۰۱، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.



چنانکه در مهاجرت از خراسان، ابتدا به فارس رفت و مدتی مرید شیخ شمس الدین محمد لاهیجی (متوفی ۹۱۲)، پیشوای صوفیه نوربخشیه فارس، شد.
[۲۶] کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، ج۱، ص۶، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.
[۲۷] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۷، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
پس از مدتی، به تبریز نزد سلطان یعقوب آق قوینلو (حک: ۸۸۳ ـ۸۹۶) رفت و تا ۸۹۶، پایان زندگی یعقوب، در آذربایجان ماند و سپس به هرات بازگشت.
[۲۸] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۸، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
علت مهاجرت‌های پی درپی او از هرات، شوخ طبعی و هزل و هجوگوییش بود که سبب رنجش دیگران می‌شد.
[۲۹] کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، ج۱، ص۶، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.
مدتی پس از بازگشت به هرات، میان او و علیشیر نوایی مناسبات دوستانه برقرار شد،
[۳۰] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۸، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
اما دوباره روابط آن‌ها تیره شد و بنایی از بیم جان به ماوراءالنهر گریخت
[۳۱] میرغلامعلی بن نوح آزاد بلگرامی، خزانه عامره، ج۱، ص۱۴۹، نسخه عکسی از چاپ سنگی، کانپور ۱۸۷۱.
[۳۲] کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، ج۱، صهفت، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.
[۳۳] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۸، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
و نزد سلطان علی میرزا (متوفی ۹۰۵ یا ۹۰۶)، والی ماوراءالنهر و نوه سلطان ابوسعید تیموری (حک: ۸۵۴ ـ۸۷۳)، پذیرفته شد
[۳۴] لطفعلی بن آقاخان آذربیگدلی، آتشکده آذر، ص ۱۵۲،چاپ جعفر شهیدی، تهران ۱۳۳۷ ش.
[۳۵] غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۳۴۸، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
[۳۶] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۸، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
و تا هنگام تسلط شیبک خان ازبک (محمدخان شیبانی، حک: ۹۰۶ـ ۹۱۵ یا ۹۱۶) بر ماوراءالنهر، در آن‌جا ماند. شیبک خان نیز او را با احترام پذیرفت و به وی منصب ملک الشعرایی داد.
[۳۷] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۹، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
[۳۸] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۴۰۰، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
بنایی در ۹۱۳، ظاهراً همراه شیبک خان، به خراسان رفت.
[۳۹] سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۹، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
در اواسط ۹۱۶، شیبک خان در مرو کشته شد و بنایی همراه تیمورسلطان، پسر او، به ماوراءالنهر رفت
[۴۰] ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۴۰۰ـ۴۰۱، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
و سرانجام در حمله یاراحمد اصفهانی، وزیراعظم شاه اسماعیل اول صفوی (حک :۹۰۵ـ۹۳۰)، به ناحیه قَرشیِ ماوراءالنهر، در ۹۱۸ به قتل رسید
[۴۱] لطفعلی بن آقاخان آذربیگدلی، آتشکده آذر، چاپ جعفر شهیدی، تهران ۱۳۳۷ ش ص ۱۵۲.
[۴۲] امین احمد رازی، هفت اقلیم، ج۲، ص۱۵۲، چاپ جواد فاضل، تهران (بی تا).
[۴۳] غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۳۴۹، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
[۴۴] محمدقدرت الله گوپاموی، کتاب تذکرة نتایج الافکار، ج۱، ص۹۹، بمبئی ۱۳۳۶ ش.
برخی سال وفات او را ۹۲۸ ذکر کرده اند.
[۴۵] میرغلامعلی بن نوح آزاد بلگرامی، خزانه عامره، ج۱، ص۱۴۹، نسخه عکسی از چاپ سنگی، کانپور ۱۸۷۱.
[۴۶] علی ابراهیم خلیل، تذکرة صحف ابراهیم، ج۱، ص۱۰۵، نسخه عکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ش ۶۶۳.



آثار او عبارت است از:
۱) دیوان، در دو دفتر، یکی با تخلص «بنایی» در شش‌هزار بیت شامل قصیده و قطعه و رباعی، و دیگری با تخلص «حالی» در سه هزار بیت به استقبال از اشعار سعدی و حافظ . دیوان بنایی در ماوراءالنهر و خراسان مشهور بود.
[۴۷] غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۳۴۹، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
از دیوان او چند نسخه خطی موجود است
[۴۸] احمد منزوی، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج۳، ص۲۲۵۱ـ۲۲۵۲، تهران ۱۳۴۸ـ ۱۳۵۳ ش.
[۴۹] احمد منزوی، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج۳، ص۳۱۸ـ ۳۱۹، تهران ۱۳۴۸ـ ۱۳۵۳ ش.
برخی از اشعار او نیز در مجموعه‌های خطی آمده است ؛ ۲) مجمع الغرایب ، قصیده ای که تعداد ابیاتش را از ۵۰۱ تا ۸۷۶ بیت ذکر کرده اند، اما بیش از چهارده بیت از آن باقی نمانده است؛ ۳) باغ ارم یا بهرام و بهروز، مثنوی تعلیمی که به نام سلطان یعقوب آق قوینلو سروده و در مجموعه ای به نام باغ ارم و افضل التذکار ذکرالشعرا والاشعار و تذکره نوایی در ۱۳۳۶ در تاشکند چاپ شده است. گزیده ای از باغ ارم نیز در ۱۳۵۱ش به چاپ رسیده است
[۵۰] کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، ج۱، ص۶، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.
۴) شیبانی نامه به نظم و نثر، شامل تاریخ زندگی و لشکرکشی و مناقب محمدخان شیبانی؛ ۵) فتوحات خانی، درباره کشورگشایی‌های شیبک خان و تاریخ شیبانیان. این اثر صورت تکمیل و تصحیح شده شیبانی نامه است و نسخه ای از آن در دوشنبه (ش ۱/۷۷۸) موجود است؛ ۶) رساله در موسیقی، به خط نستعلیق مؤلف شامل مقدمه، دو مقاله و خاتمه. دیباچه آن نمونه بارزی از صنعت «براعت استهلال» است. این رساله که از معدود آثار در موسیقی ایرانی به زبان فارسی است، در ۱۳۶۸ ش به چاپ رسیده است.


(۱) لطفعلی بن آقاخان آذربیگدلی، آتشکده آذر، چاپ جعفر شهیدی، تهران ۱۳۳۷ ش.
(۲) میرغلامعلی بن نوح آزاد بلگرامی، خزانه عامره، نسخه عکسی از چاپ سنگی، کانپور ۱۸۷۱.
(۳) کارل هرمان اته، تاریخ ادبیات فارسی، ترجمه با حواشی رضازاده شفق، تهران ۱۳۵۱ ش.
(۴) امیرعلیشیر نوائی، تذکره مجالس النفائس، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۵) امین احمد رازی، هفت اقلیم، چاپ جواد فاضل، تهران (بی تا).
(۶) تقی الدین بلیانی، عرفات العاشقین، نسخهعکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه ملک، ش ۵۳۲۴.
(۷) کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.
(۸) علی ابراهیم خلیل، تذکره صحف ابراهیم، نسخه عکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ش ۶۶۳.
(۹) غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
(۱۰) عبدالرسول خیامپور، فرهنگ سخنوران، تهران ۱۳۶۸ش.
(۱۱) سام میرزا صفوی، تذکره تحفه سامی، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
(۱۲) ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۱۳) محمدقدرت الله گوپاموی، کتاب تذکرة نتایج الافکار، بمبئی ۱۳۳۶ ش.
(۱۴) محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علیشاه، طرائق الحقائق، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران ۱۳۳۹ـ۱۳۴۵ ش.
(۱۵) احمد منزوی، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، تهران ۱۳۴۸ـ ۱۳۵۳ ش.
(۱۸) سعید نفیسی، تاریخ نظم و نثر فارسی در ایران و در زبان فارسی تا پایان قرن دهم هجری، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۱۹) Akademiya nauk Tadz § ikskoy SSR Otdel vostokovedeniya i pismennogo naslediya, Katalog vostochnikh rukopisey Akademii nauk Tadz § ikskoy SSR , ed A M Mirzoeva and A N Boldireva, Stalinabad ۱۹۶۰;.
(۲۰) E Blochet, Catalogue des manuscrits persans de la Bibliotheque Nationale , Paris ۱۹۰۵-۱۹۳۴;.
(۲۱) Encyclopaedia Iranica , sv "Bana ¦ Ý i Heravi ¦ " (by Z Safa) ;.
(۲۲) Ensiklopediya Savetii Tadjik , Dushanbe ۱۹۷۸, vol ۱, ۴۴۵;.
(۲۳) Vladimir Ivanov, Concise descriptive catalogue of the Persian manuscripts in the collection of the Asiatic Society of Bengal , Calcutta ۱۹۲۴-۱۹۲۷.


۱. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۲. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۴ـ ۳۹۵، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۳. تقی الدین بلیانی، عرفات العاشقین، نسخهعکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه ملک، ش ۵۳۲۴.
۴. علی ابراهیم خلیل، تذکرة صحف ابراهیم، ج۱، ص۱۰۵، نسخه عکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ش ۶۶۳.
۵. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۶. کارل هرمان اته، تاریخ ادبیات فارسی، ج۱، ص۸۷، ترجمه با حواشی رضازاده شفق، تهران ۱۳۵۱ ش.
۷. امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۶۰، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
۸. امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۲۳۲، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
۹. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۴، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۱۰. عبدالرسول خیامپور، فرهنگ سخنوران، ج۱، ص۲۴۴، تهران ۱۳۶۸ش.
۱۱. تقی الدین بلیانی، عرفات العاشقین، نسخهعکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه ملک، ش ۵۳۲۴.
۱۲. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۱۳. امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۶۰، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
۱۴. امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۲۳۲، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
۱۵. سعید نفیسی، تاریخ نظم و نثر فارسی در ایران و در زبان فارسی تا پایان قرن دهم هجری، ج۱، ص۳۱۰، تهران ۱۳۶۳ ش.
۱۶. تقی الدین بلیانی، عرفات العاشقین، نسخهعکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه ملک، ش ۵۳۲۴.
۱۷. امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۶۰، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
۱۸. امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۲۳۲، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
۱۹. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۲۰. غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۳۴۸، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
۲۱. امیرعلیشیر نوائی، تذکرة مجالس النفائس، ج۱، ص۶۰، چاپ علی اصغر حکمت، تهران ۱۳۶۳ ش.
۲۲. محمدمعصوم بن زین العابدین معصوم علیشاه، طرائق الحقائق، ج۳، ص۱۱۹، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران ۱۳۳۹ـ۱۳۴۵ ش.
۲۳. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۴۰۱، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۲۴. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۷، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۲۵. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۴۰۱، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۲۶. کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، ج۱، ص۶، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.
۲۷. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۷، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۲۸. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۸، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۲۹. کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، ج۱، ص۶، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.
۳۰. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۳۹۸، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۳۱. میرغلامعلی بن نوح آزاد بلگرامی، خزانه عامره، ج۱، ص۱۴۹، نسخه عکسی از چاپ سنگی، کانپور ۱۸۷۱.
۳۲. کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، ج۱، صهفت، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.
۳۳. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۸، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۳۴. لطفعلی بن آقاخان آذربیگدلی، آتشکده آذر، ص ۱۵۲،چاپ جعفر شهیدی، تهران ۱۳۳۷ ش.
۳۵. غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۳۴۸، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
۳۶. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۸، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۳۷. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۹، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۳۸. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۴۰۰، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۳۹. سام میرزا صفوی، تذکرة تحفة سامی، ج۱، ص۱۶۹، چاپ رکن الدین همایونفرّخ، تهران (بی تا).
۴۰. ذبیح الله صفا، تاریخ ادبیات در ایران، ج۴، ص۴۰۰ـ۴۰۱، ج ۴، تهران ۱۳۶۳ ش.
۴۱. لطفعلی بن آقاخان آذربیگدلی، آتشکده آذر، چاپ جعفر شهیدی، تهران ۱۳۳۷ ش ص ۱۵۲.
۴۲. امین احمد رازی، هفت اقلیم، ج۲، ص۱۵۲، چاپ جواد فاضل، تهران (بی تا).
۴۳. غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۳۴۹، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
۴۴. محمدقدرت الله گوپاموی، کتاب تذکرة نتایج الافکار، ج۱، ص۹۹، بمبئی ۱۳۳۶ ش.
۴۵. میرغلامعلی بن نوح آزاد بلگرامی، خزانه عامره، ج۱، ص۱۴۹، نسخه عکسی از چاپ سنگی، کانپور ۱۸۷۱.
۴۶. علی ابراهیم خلیل، تذکرة صحف ابراهیم، ج۱، ص۱۰۵، نسخه عکسی از نسخه خطی موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ش ۶۶۳.
۴۷. غیاث الدین بن همام الدین خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۳۴۹، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران ۱۳۶۲ ش.
۴۸. احمد منزوی، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج۳، ص۲۲۵۱ـ۲۲۵۲، تهران ۱۳۴۸ـ ۱۳۵۳ ش.
۴۹. احمد منزوی، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج۳، ص۳۱۸ـ ۳۱۹، تهران ۱۳۴۸ـ ۱۳۵۳ ش.
۵۰. کمال الدین بن محمد بنایی هروی، رساله در موسیقی، ج۱، ص۶، چاپ نصرالله پورجوادی، تهران ۱۳۶۸ ش.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بنایی هروی»، شماره۱۸۱۶.    


رده‌های این صفحه : تراجم | شاعران فارسی




جعبه ابزار