• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صدید (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صَدید (به فتح صاد) از واژگان قرآن کریم، به معنای چرک است. همچنین به معنای آب جوشان که از کثرت جوشش قوام یافته و آب زخم مختلط به خون نیز گفته‌اند که هنوز چرک نشده است.



صَدید را چرک معنا کرده‌اند. (مِنْ وَرائِهِ جَهَنَّمُ وَ یُسْقی‌ مِنْ ماءٍ صَدِیدٍ) (به دنبال او جهنم خواهد بود؛ و از آب بد بوى متعفّنى نوشانده مى‌شود.) علّت تسمیه آن‌ کراهت و اعراض از آن است. در اینصورت صدید به معنی مصدود است، یعنی اعراض شده و ناپسند و شاید مراد آب جوشان باشد.
مخفی نماند: نکره بودن آن نشان می‌دهد که چرک زخم نیست، بلکه چرک بخصوصی است و آن شاید همان حمیم است که آمده‌ (وَ سُقُوا ماءً حَمِیماً فَقَطَّعَ اَمْعاءَهُمْ) (..و از آبى داغ و سوزان نوشانده مى‌شوند كه اندرونشان را از هم متلاشى مى‌كند؟!) درباره آن آب، روایاتی مخوف است. در خطبه ۱۱۹ نهج البلاغه درباره جهنّم فرموده‌ ««وَ شَرَابُهَا صَدِیدٌ»».
ناگفته نماند صدید را آب زخم مختلط به خون نیز گفته‌اند که هنوز چرک نشده است. در قاموس المحیط آن‌را آب جوشان که از کثرت جوشش قوام یافته نیز گفته است. در اقرب الموارد آن‌را به قولی نسبت می‌دهد.
[۱۸] شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده صدید.
اگر مراد از آن در قرآن چنین معنائی باشد با «حمیم» که بارها در وصف آب جهنّم گفته شده یکی است. و شاید مراد از آن غسلین باشد.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۱۳-۱۱۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۷۷.    
۳. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۶، ص۲۰۲.    
۴. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین تحقیق الحسینی، ج۳، ص۸۴.    
۵. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۲، ص۴۹۶.    
۶. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۵۷.    
۸. شیخ طبرسی، مجمع البیان، ج۶، ص۶۵.    
۹. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۱۳-۱۱۲.    
۱۰. محمد/سوره۴۷، آیه۱۵.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۰۸.    
۱۲. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۸، ص۲۴۴.    
۱۳. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۸، ص۲۸۹.    
۱۴. نهج البلاغه، تحقیق الحسون، خطبه ۱۱۹، ص۱۳۳.    
۱۵. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۶، ص۲۰۲.    
۱۶. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین تحقیق الحسینی، ج۳، ص۸۴.    
۱۷. فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۹۲.    
۱۸. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده صدید.



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صدید»، ج۴، ص۱۱۳-۱۱۲.    






جعبه ابزار