• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبادت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از عناوین و موضوعات مطرح شده در آیات قرآن، «عبادت» است.



عبادت، نهايت تذلّل و كوچكى است و تنها كسى شايسته و مستحقّ چنين عبادتى است كه نهايت تفضّل و بخشش را داشته باشد و او جز خداوند، كسى نيست.
در اين مقاله آیاتی معرفی می‌شوند که در آن‌ها از مشتقّات‌ «عبد»، «دعاء» و «نسك» استفاده شده است.


امام‌ خمینی عبادت را مطلق ثنای حق‌تعالی می‌داند و حقیقت معنای عبادت را سرایت دادن ثنای حق تا نشئه عالم مادی و ملکی بدن می‌داند و برای هر یک از مراتب انسانی در این عبادت بهره‌ای برشمرده و معتقد است، همچنان ‌که عقل، بهره‌ای از معارف و ثنای ربوبیت دارد، قلب و صدر و بدن نیز بهره‌ای از آن دارد. بهره بدن همین عبادات و نسک است. و ازآنجاکه ثنای هر کسی فرع معرفت اوست و کسی را توان معرفت ذات پروردگار نیست، پس انسان به حقیقت ثنای او نیز نمی‌تواند قیام کند، چنان‌که کسی نمی‌تواند حقیقت چگونگی عبادت و ثنای معبود را ادراک کند، زیرا آن نیز فرع بر معرفت به ذات، صفات و چگونگی ارتباط عالم غیب و شهادت است.
بر این مبنا امام‌ خمینی در عبادات قائل است تمامی عبادات از جانب پروردگار، متعین و توقیفی هستند و کسی حق ندارد از پیش خود، عبادتی تشریع و ایجاد کند. البته خداوند به طاعت و عبادت بندگان نیازی ندارد، اما به‌ سبب لطف و رحمت بی‌کرانش، باب عبادت و معرفت خود را با وحی و الهام و انبیاء به روی بندگان گشوده است تا آنان نقص‌های خویش را رفع کنند و به مقدار ممکن تحصیل کمال کنند، بنابراین گشودن باب عبادت یکی از نعمت‌های بزرگی است که تمام موجودات را دربرگرفته و هیچ‌کس نمی‌تواند شکر آن نعمت را به ‌جای آورد.
به باور ایشان بر سالک ضروری است که به مقام ذلت خویش پی برد و به آن همواره توجه کند و در مقام عزت پروردگار نیز بنگرد که هرچه این نظر قوت بگیرد عبادت روحانی‌تر و روح عبادت قوی‌تر می‌شود، همچنین انسان هر‌اندازه از نقصان خود آگاه شود، عبادتش نورانیت می‌یابد و مورد عنایت پروردگار خواهد بود.
[۶] خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۷، ص۲۰۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.



پیشینه عبادت (قرآن)، عبادت خدا (قرآن)، عبادت غیر خدا (قرآن)، معبودان باطل (قرآن)، معبود راستین (قرآن).


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۵۴۲، «عبد».    
۲. خمینی، روح‌الله، سرّ الصلاة، ص۱۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۳. خمینی، روح‌الله، سرّ الصلاة، ص۱۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۴. خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث، ص۲۲۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۵. خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث، ص۴۳۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۶. خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۷، ص۲۰۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۹، ص۴۹۸، برگرفته از مقاله «عبادت».    
دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.






جعبه ابزار