• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن دمینه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ابوالسَّرّی عبدالله بن عبیدالله خثعمی (م حدود ۱۴۳ق)، مشهور به ابن دُمَیْنه از شاعران بدوی اوایل عهد عباسی و از سرایندگان اسلامی به‌شمار می‌رود که اشعارش مملو از سنت‌ها و آیین‌ها، زبان و شیوه گفتار، فضا و روح جاهلیت بود.



ابوالسَّرّی عبدالله بن عبیدالله بن عمرو خثعمی عامری تیمی، مشهور به ابن دُمَیْنه و نائحة العرب، اهل مدینه بود و از قبیله بنی عامر بن تیم الله، شعبه‌ای از قبیله خثعم برخاست. مادرش دُمَیْنه، دختر حذیفه از قبیله سلول بود. ابن دمینه از شاعران بدوی اوایل عهد عباسی
[۴] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۵۱۳.
و از سرایندگان اسلامی است، ولی اشعارش مملو از سنت‌ها و آیین‌ها، زبان و شیوه گفتار، فضا و روح جاهلیت بوده
[۶] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۵۱۳.
و سراسر غزل و سوزناک است. او را شاعری زیباروی و فصیح توصیف کرده و گفته‌اند: سواری دلاور بود و خود به شهامت و شجاعت خویش می‌بالید.
[۹] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۵۱۳-۵۱۴.
او مردی از قبیله مادری‌اش را که با همسرش ارتباط نامشروع داشت، به قتل رساند و پس از آن همسر و دختر خردسال خود را نیز کشت. اشعار وی را احمد نفاخ در دیوانی جمع‌آوری کرده و در قاهره به چاپ رسانده است.
[۱۲] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۵۱۴.
سرانجام او حدود ۱۴۳ق
[۱۳] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۲۱۱.
به دست برادر مقتول به هنگام مراجعت از
[۱۴] فروخ، عمر، تاریخ الادب العربی، ج۲، ص۱۲۶.
یا به قولی، در بازار العبلاء در اثنای انشای شعر به قتل رسید.
[۲۰] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف اسلامیه، ج۱، ص۱۶۲.
[۲۱] جمعی از نویسندگان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۴۲۲.
[۲۳] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۲۴.



۱. ابن عبد ربه‌ اندلسی، احمد بن محمد، العقد الفرید، ج۷، ص۸۶.    
۲. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۷، ص۶۴.    
۳. بکری‌ اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۱۳۶.    
۴. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۵۱۳.
۵. بکری‌ اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۱۳۶.    
۶. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۵۱۳.
۷. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۲.    
۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۱۰۲.    
۹. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۵۱۳-۵۱۴.
۱۰. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۷، ص۶۴.    
۱۱. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۷، ص۶۶.    
۱۲. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۵۱۴.
۱۳. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۲۱۱.
۱۴. فروخ، عمر، تاریخ الادب العربی، ج۲، ص۱۲۶.
۱۵. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۷، ص۶۷.    
۱۶. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۷، ص۶۷.    
۱۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۱۰۲.    
۱۸. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، ج۲، ص۷۲۱.    
۱۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۸۱.    
۲۰. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف اسلامیه، ج۱، ص۱۶۲.
۲۱. جمعی از نویسندگان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۴۲۲.
۲۲. سرکیس، یوسف الیان، معجم المطبوعات العربیه، ج۱، ص۱۰۴.    
۲۳. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۲۴.



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۶۹-۴۷۰، برگرفته از مقاله «عبدالله خثعمی».






جعبه ابزار