• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عن (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَنْ (به فتح عین و سکون نون) یکی از مفردات به کار رفته در قرآن کریم و حرف جر است و اهل لغت براى آن ۹ معنى نقل كرده‌اند، از آن جمله به معنای تجاوز و تعليل و بدل است.



عَنْ: حرف جرّ است. اهل لغت براى آن ۹ معنى نقل كرده‌اند:

۱.۱ - تجاوز

مشهورترين آنها تجاوز است مثل: «سافَرْتُ‌ عَنِ‌ الْبَلَدِ» و «رَمَيْتُ‌ عَنِ‌ الْقَوْسِ» كه دلالت بگذشتن سفر از بلد و تير از كمان را دارد.

۱.۲ - تعليل

از جمله بمعنى علّت آيد در آیه‌: (وَ ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ‌ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيَّاهُ‌).
قاموس و اقرب الموارد تصريح كرده‌اند كه «عَن» بمعنى تعليل است.
در آيه‌ (إِنِّي أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَنْ‌ ذِكْرِ رَبِّي حَتَّى تَوارَتْ بِالْحِجابِ‌) كه در «حبب» گذشت احتمال داده‌ايم كه «عن» براى تعليل باشد.

۱.۳ - بدل

از جمله بمعنى بدل آيد در آيه‌: (وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ‌ عَنْ‌ نَفْسٍ شَيْئاً) گفته‌اند «عن» بمعنى بدل و عوض است ولى ظاهرا بمعنى تجاوز و «تَجْزى» بمعنى كفايت است بقيه معانى در كتب لغت ديده شود.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۵۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۹.    
۳. طریحی نجفی، مجمع البحرین، ج۶، ص۲۸۵.    
۴. توبه/سوره۹، آیه۱۱۴.    
۵. فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۴، ص۲۵۰.    
۶. ص/سوره۳۸، آیه۳۲.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۴۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "عن"، ج۵، ص۵۴.    






جعبه ابزار