• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عکس مستوی حملیه سالبه جزئیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


عکس مستوی حملیه سالبه جزئیه، به‌معنای جابجایی موضوع و محمول قضیه حملیه سالبه جزئیه با تحفّظ بر کیف و صدق قضیه است.


در قضیه حملیه، عکس مستوی از طریق جابجایی موضوع و محمول به دست می‌آید با این شرط که قضیه عکس در صدق و کیف، تابع قضیه اصل باشد اما به لحاظ کمّیّت، متفاوت از قضیه اصل است. قضیه سالبه جزئیه عکس لازم الصدق ندارد.
[۱] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۸۸.
[۲] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۰۶.    
[۳] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۳۲.
[۴] سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۲۷۶.    


سالبه جزئیه همین مقدار دلالت می‌کند که قسمتی از افراد موضوع با محمول متحد نبوده و با آن مباینت دارد، و لازمه این مباینت جزئی این نیست که بعضی افراد محمول نیز با موضوع مباینت داشته باشند تا عکس آن نیز صادق باشد، همچنان که هر گاه موضوع قضیه اصل از محمول آن اعم باشد قضیه اصل، صادق و عکس آن کاذب است. مثلاً قضیه: " بعضی حیوان‌ها انسان نیستند" صادق است اما عکس آن یعنی: "بعضی انسان‌ها حیوان نیستند" کاذب است. البته در قضایای موجهه، برخی معتقدند سالبه جزئیه در دو قضیه مشروطه خاصه و عرفیه خاصه قابل انعکاس بوده و به عرفیه خاصه منعکس می‌شوند.
[۵] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۹۰.
[۶] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۸۶.    
[۷] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۷۶.
[۸] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۰۹.
[۹] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۳۶۶-۳۶۷.    


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۸۸.
۲. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۲۰۶.    
۳. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۳۲.
۴. ↑ سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۲۷۶.    
۵. ↑ ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۹۰.
۶. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۸۶.    
۷. ↑ تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۷۶.
۸. ↑ خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۰۹.
۹. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۳۶۶-۳۶۷.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «عکس مستوی حملیه سالبه جزئیه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۳.    



جعبه ابزار