• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوثروان عکلی وحشی وترانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوثروان عکلی وحشی وترانی، از علمای نحو و لغت در قرن دوم یا سوم هجری قمری و از شاگردان کسائی بوده است.



ابن‌ندیم از دست نوشته یعقوب بن سکیت آورده است که ابوثروان عکلی وحشی وترانی، از طایفه بنی‌عکل و زبان‌آور بود که در بادیه می‌زیست و در همان‌جا به تعلیم و آموزش زبان فصیح عربی می‌پرداخت.
در علت نام‌گذاری ابوثروان به عکلی گفته شده که «عکل» نام کنیزی بود که سرپرستی فرزندان عوف بن وائل را بر عهده داشت و در اثر کثرت استعمال، فرزندان عوف به نام او خوانده شدند نه به نام پدرشان.


ابوثروان نحو و لغت را نزد کسائی آموخت و این رابطه باعث گردید که کسائی وی را به درگاه یحیی بن خالد برمکی بخواند و در جریان مناظره زنبوریه که بین کسائی و سیبویه در حضور یحیی روی داد، به عنوان داور حاضر بود و به نفع کسائی رای داد.
یکی از معروف‌ترین کسانی که با وی ارتباط لغوی داشت، فرّاء بود. ابوعمرو شیبانی و فرّاء از وی روایت کرده‌اند.
[۵] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۵۵.



عکلی دو کتاب خلق الفرس (خلق الانسان) و معانی الشعر را بر جای گذاشت.


تاریخ مرگ ابوثروان گزارش نشده، اما از این داده‌ها به دست می‌آید که او در سده دوم می‌زیسته است. کحاله گویا با توجه به مرگ معاصرانش، وفات او را در حدود ۲۰۰ هـ آورده است.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۹] سمعانی، عبدالكريم، الانساب، ج۴، ص۲۲۳.
[۱۱] قالی، اسماعیل بن قاسم، الامالی مع کتابی ذیل الامالی و النوادر، ج۲، ص۴۳.



۱. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۹.    
۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۷۷۵.    
۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۱۴۳.    
۴. زجاجی، عبدالرحمن بن اسحاق، مجالس العلماء، ص۱۰.    
۵. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۵۵.
۶. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۹.    
۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۷۷۵.    
۸. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۱۶۱.    
۹. سمعانی، عبدالكريم، الانساب، ج۴، ص۲۲۳.
۱۰. فراء، یحیی بن زیاد، معانی القرآن، ج۱، ص۴.    
۱۱. قالی، اسماعیل بن قاسم، الامالی مع کتابی ذیل الامالی و النوادر، ج۲، ص۴۳.
۱۲. ابن‌سکیت، یعقوب بن اسحاق، الکنز اللغوی، ص۷.    
۱۳. حربی، ابراهیم بن اسحاق، غریب الحدیث، ص۲۲۴.    
۱۴. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۴، ص۱۱۲.    
۱۵. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲، ص۳۳۶.    
۱۶. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۴، ص۲۴۵.    
۱۷. بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۵۰۰.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۹۶، برگرفته از مقاله «ابوثروان عکلی وحشی وترانی».






جعبه ابزار